Ту?ан тілім- тіршілігімні? ай?а?ы,
Тілім барда- айтылар с?з ойда?ы.
?ссе тілім, мен де бірге ?семін,
?шсе тілім, мен де бірге ?шемін.
Олай болса, ана тілін ?мыт?ан адам Отан?а ?ауіпті болмай, не болады?!
?о?амны? адамгершілік жа?ынан деградация?а ?шырады на? осы ана тіліні? та?дырына сал?ырт,нем??райлы ?арауынан басталады.?зін д?ниеге алып келген анасыны? тіліне,оны? аяулы ?йіне жаны ашымайтын ?о?амнан ?андай рухани ?рлеуді,нендей адамгершілікті,?ркениетті к?туге болады?!Мемлекетті? лингвистикалы? то?ырау?а ?шырауы жа?сылы?ты? басы емес.?лтты? тіл жо? жерде ?лт та жо?, ?лтты? мемлекет те жо?.?лтты? барша ?адір-?асиеті –оны? ?асырлар бойы тірнектеп жина?ан рухани т?жірбиесі,а?ыл-ойы мен сана-сезімі,салт-д?ст?рі,тарихы мен д?ниетанымы,бір с?збен айт?анда,б?кіл рухы на? осы тілде жатыр.Дегенмен,?аза?ты ?аза? ?ылып,оны жер шарын мекендеген 3 мы?нан астам ?лттар мен ?лыстардан ерекшелеп т?р?ан е? басты ?асиеттерді атап шы?у?а болады.Біріншіден,?аза? дегеніміз ?лт.Демек,оны? ?лтты? тілі бар,ол б?гіндері т?тынушыларыны? саны жа?ынан д?ние ж?зіндегі ?лгі ?зіміз айт?ан 3 мы?нан астам халы?ты? ішінде жетпісінші орындарды? бірін иеленетін 10 миллион ?стіндегі ж?ртты? к?нделікті ?арым-?атынас ??ралына айнал?аны- ?аза? тілі.Тіл к?ркем ?дебиетті? негізгі ??ралы десек,байыр?ы д?ст?рлер де осы тілде са?тал?ан.Содан да бейнелі суретті тіл туралы,жалпы к?ркем ?дебиеттегі д?ст?р туралы айт?анда оны? тере? тамыры халы?ты? тіршілік еткен мекені мен мезгіліне,одан ту?ан образды? т?сінік,??ымына байланысты екенін мойындауымыз ?ажет.Тіл адамды к?кке к?тереді,тіл ар?ылы ел ба?ыт?а жетеді.Б?л д?уірде ?з тілін,?дебиетін білмеген адам толы? м?нде интеллигент емес деуге болады. ?андай да болсын халы?ты? ?дет-??рпын білгі? келсе,алдымен оны? тілін ?йрен.Ту?ан тіліне жаны ашыма?ан адам-ж?ндік.Егер ерте? ту?ан тілім жо?алар болса,мен б?гін ?луге даярмын.?мірде ай мен к?нні? шынды?ы секілді ешбір д?лелдеуді ?ажет етпейтін аксиомалар бар.Адамны? азаматты?ы мен адамгершілігі оны? ?зіні? ана тіліне деген к?з?арасы мен ?атынасынан к?рінеді деген пікір-сондай аксиомаларды? бірі.
?йткені, Ана тілі мен Отан деген ??ымдар бір-бірінен ажырату?а келмейтін т?сініктер.Бізді? е? ал?аш?ы,?рі е? со??ы Отанымыз осы-ана тілі,оны? аяулы ?ні.Ол бізді д?ние есігінен т???ыш болып ?арсы алып,ба?илы? сапар?а а?ыр?ы болып шы?арып салады.Ендеше К.Паустовский «Ана тілін ?мыт?ан адам Отан?а ?ауіпті» деген аталы пікірі жауапсыз айтыла сал?ан абстракциялы? к?п ?ызыл с?зді? бірі емес,ту?ан елін,?асиетті Отанын перзенттік ж?рекпен с?йе білген жанны? шын тебіренісінен ту?ан а?и?ат.Сол а?и?ат мына?ан ме?зейді ана тіліні? б?гіні мен болаша?ына нем??райлы,сал?ырт ?арама?,сол себепті де кейде оны? ?зіні? жеке басыны? пайдасы ?шін ж?ртшылы??а орта? Отанны? м?ддесін к?п басын ?атырып жатпай-а? сатып жібере салуы бек м?мкін.
Анатоль Франс « Жер мен Тіл» деген ма?аласында ?р халы? тіліні? ту?ан жерге,тіршілік,харекет жайына ты?ыз байланысты екенін айтады. «Ту?ан ана- жер мен адамдарды? с?йлеу тіліні? арасында ??пия сыр,байланыс бар.Адам тілі мен образда да ту?ан : оны? тегі селода; ?ала, б?лкім, о?ан біраз ?демілік берген болар,біра? оны? бар мы?тылы?ы даладан, ту?ан жерден.Біз б?ріміз с?йлейтін -?ткір тіл ,шаруа тілі…я бізді? с?зіміз осы тор?ай ?ніндей дархан далада ту?ан»!
Б??араны? міндеті ?лтты? тілді д?ниеге алып келу,сол д?ниеге келген тілді ?ырнап-мінеу,к?ркемдеу,с?йіп оны м?дениет пен ?ылымны?,?ркениетті? д?ниеж?зілік озы? стандарттарыны? д?режесіне дейін к?теру-интелегенциялы?,ал сол ?ырналып,мінеліп м?дениет ?алыбына т?скен тілді за? к?ші ар?ылы ?лтты? мемлекетті? к?нделікті ?ажетіне айналдыру-?кімет пен ?кімет басшылы?ыны? азаматты? ?ана емес,конституциялы? та борыштары.
«Ана тілі- б?рімізді? анамыз, ?йткені ол – ?лтымызды? анасы» Н.?.Назарбаев ?аза? тілі – ?аза?стан Республикасыны? мемлекеттік тілі болып саналады. ?аза? тілі – ?лемдегі тілдерді? ішіндегі е? бай, келбетті тілдерді? бірі. ?аза? тілі ?аза? хал?ыны? ана тілі. Тіл ?ай елде, ?лтта болсын ?астерлі, ?асиетті, ??дыретті. Тіл ?рбір азамат?а ана с?тімен беріліп ?алыптасады. Ана с?тімен бой?а енген ?асиеттер ту?ан тілді? ар?асында дамиды. Ту?ан тілге деген ??рмет пен с?йіспеншілік бала кезден басталуы керек. Айналада адамдар?а, ?зі?ні? ?скен орта?а, Отан?а деген ерекше сезім мен к?з?арас та ту?ан тілі?ді білуден басталады. Тіл – халы?ты? рухани, м?дени байлы?ыны? дамуыны? ??ралы. ?аза? тілі – хал?ымызды? рухани байлы?ы, атадан бала?а, ?рпа?тан –?рпа??а мирас болып ?алып отыр?ан ба?а жетпес асыл м?ра. Ана тілді? ?асиеті туралы ?анша айтса? та таусылмайды. Азаматты? ?олында?ы барлы? асыл заттары тозады, жо?алады, ал тіл тозбайтын е? ?ымбат м?раларды? бірі. ?аза?ты? біртуар а?ыны М.Ж?мабаев: “?лт?а тілінен ?ымбат н?рсе болма? емес, бір ?лтты? тілінде сол ?лтты? сыры, тарихы, т?рмыс тіршілігі, мінезі ай?ын к?рініп т?ады” – деген. Тіл байлы?ы – ?рбір ?лтты? ма?танышы. ?р азамат ?зіні? ана тілін, к?зіні? ?арашы?ындай ?арауы ж?не ана тіліні? орынсыз ш?барлануына ?арсы т?ру?а тиісті. Амал не, ту?ан тілімізді ш?барлап, аралас с?йлейтіндерді жиі кездестіреміз. Бас?а халы?ты айтпа?анда, ?з ішіміздегі шала ?аза?тарды таза ?аза? ?ылатын кез болды. Б?гінде де кейбіреулерді? ?аза? тілін білмеуі, білсе де с?йлемеуі – ?аза? тілін жа?сартып, биік белестерге к?термеуімізді? ?атерлі дерті болып табылады. Ту?ан тілден безінген азаматтарды к?ргенде Паустовскийді? “Ту?ан тіліне жаны ашыма?ан адам ж?ндік” -деп ашына айт?аны ой?а оралады. Еліні? болаша?ын ойла?ан ?р азамат ана тіліні? болаша?ын да ?олынан келген к?мегін аямауы тиіс. ?кінішке орай, со??ы кезде к?птеген ?аза? жастары ?з ана тілін б?рмалап с?йлеуді ?детке айналдыр?ан. Ата-ананы ?аділеу ?алай керек болса, ?з ана тілімізді ?адірлеуді, ?астерлеуді, аялауды ?ол?а алайы?. Т?л тілінде с?йлеуден безу – ана с?тін беріп ?сірген ана?ды ?мытумен бірдей. ?аза?стан – ?лемдегі е? мы?ты, б?секеге ?абілетті елу елді? ?атарына ену ?шін ?аза? тілін жо?ары м?ртебеде ?стауы керек
?аза? тілі – ?аза?стан Республикасыны? мемлекеттік тілі болып саналады. ?аза? тілі – ?лемдегі тілдерді? ішіндегі е? бай, келбетті тілдерді? бірі. ?аза? тілі ?аза? хал?ыны? ана тілі.
Тіл ?ай елде, ?лтта болсын ?астерлі, ?асиетті, ??дыретті.
Тіл ?рбір азамат?а ана с?тімен беріліп ?алыптасады. Ана с?тімен бой?а енген ?асиеттер ту?ан тілді? ар?асында дамиды. Ту?ан тілге деген ??рмет пен с?йіспеншілік бала кезден басталуы керек. Айналада адамдар?а, ?зі?ні? ?скен орта?а, Отан?а деген ерекше сезім мен к?з?арас та ту?ан тілі?ді білуден басталады. Тіл – халы?ты? рухани, м?дени байлы?ыны? дамуыны? ??ралы.
?аза? тілі – хал?ымызды? рухани байлы?ы, атадан бала?а, ?рпа?тан –?рпа??а мирас болып ?алып отыр?ан ба?а жетпес асыл м?ра. Ана тілді? ?асиеті туралы ?анша айтса? та таусылмайды. Азаматты? ?олында?ы барлы? асыл заттары тозады, жо?алады, ал тіл тозбайтын е? ?ымбат м?раларды? бірі. ?аза?ты? біртуар а?ыны М.Ж?мабаев: “?лт?а тілінен ?ымбат н?рсе болма? емес, бір ?лтты? тілінде сол ?лтты? сыры, тарихы, т?рмыс тіршілігі, мінезі ай?ын к?рініп т?рады” – деген. Тіл байлы?ы – ?рбір ?лтты? ма?танышы. ?р азамат ?зіні? ана тілін, к?зіні? ?арашы?ындай ?арауы ж?не ана тіліні? орынсыз ш?барлануына ?арсы т?ру?а тиісті.
Амал не, ту?ан тілімізді ш?барлап, аралас с?йлейтіндерді жиі кездестіреміз. Бас?а халы?ты айтпа?анда, ?з ішіміздегі шала ?аза?тарды таза ?аза? ?ылатын кез болды. Б?гінде де кейбіреулерді? ?аза? тілін білмеуі, білсе де с?йлемеуі – ?аза? тілін жа?сартып, биік белестерге к?термеуімізді? ?атерлі дерті болып табылады. Ту?ан тілден безінген азаматтарды к?ргенде Паустовскийді? “Ту?ан тіліне жаны ашыма?ан адам ж?ндік” -деп ашына айт?аны ой?а оралады. Еліні? болаша?ын ойла?ан ?р азамат ана тіліні? болаша?ын да ?олынан келген к?мегін аямауы тиіс. ?кінішке орай, со??ы кезде к?птеген ?аза? жастары ?з ана тілін б?рмалап с?йлеуді ?детке айналдыр?ан. Ата-ананы ?аділеу ?алай керек болса, ?з ана тілімізді ?адірлеуді, ?астерлеуді, аялауды ?ол?а алайы?. Т?л тілінде с?йлеуден безу – ана с?тін беріп ?сірген ана?ды ?мытумен бірдей.
?аза?стан – ?лемдегі е? мы?ты, б?секеге ?абілетті елу елді? ?атарына ену ?шін ?аза? тілін жо?ары м?ртебеде ?стауы керек.
Ту?ан тілім- тіршілігімні? ай?а?ы,
Тілім барда- айтылар с?з ойда?ы.
?ссе тілім, мен де бірге ?семін,
?шсе тілім, мен де бірге ?шемін.
Олай болса, ана тілін ?мыт?ан адам Отан?а ?ауіпті болмай, не болады?!
?о?амны? адамгершілік жа?ынан деградация?а ?шырады на? осы ана тіліні? та?дырына сал?ырт,нем??райлы ?арауынан басталады.?зін д?ниеге алып келген анасыны? тіліне,оны? аяулы ?йіне жаны ашымайтын ?о?амнан ?андай рухани ?рлеуді,нендей адамгершілікті,?ркениетті к?туге болады?!Мемлекетті? лингвистикалы? то?ырау?а ?шырауы жа?сылы?ты? басы емес.?лтты? тіл жо? жерде ?лт та жо?, ?лтты? мемлекет те жо?.?лтты? барша ?адір-?асиеті –оны? ?асырлар бойы тірнектеп жина?ан рухани т?жірбиесі,а?ыл-ойы мен сана-сезімі,салт-д?ст?рі,тарихы мен д?ниетанымы,бір с?збен айт?анда,б?кіл рухы на? осы тілде жатыр.Дегенмен,?аза?ты ?аза? ?ылып,оны жер шарын мекендеген 3 мы?нан астам ?лттар мен ?лыстардан ерекшелеп т?р?ан е? басты ?асиеттерді атап шы?у?а болады.Біріншіден,?аза? дегеніміз ?лт.Демек,оны? ?лтты? тілі бар,ол б?гіндері т?тынушыларыны? саны жа?ынан д?ние ж?зіндегі ?лгі ?зіміз айт?ан 3 мы?нан астам халы?ты? ішінде жетпісінші орындарды? бірін иеленетін 10 миллион ?стіндегі ж?ртты? к?нделікті ?арым-?атынас ??ралына айнал?аны- ?аза? тілі.Тіл к?ркем ?дебиетті? негізгі ??ралы десек,байыр?ы д?ст?рлер де осы тілде са?тал?ан.Содан да бейнелі суретті тіл туралы,жалпы к?ркем ?дебиеттегі д?ст?р туралы айт?анда оны? тере? тамыры халы?ты? тіршілік еткен мекені мен мезгіліне,одан ту?ан образды? т?сінік,??ымына байланысты екенін мойындауымыз ?ажет.Тіл адамды к?кке к?тереді,тіл ар?ылы ел ба?ыт?а жетеді.Б?л д?уірде ?з тілін,?дебиетін білмеген адам толы? м?нде интеллигент емес деуге болады. ?андай да болсын халы?ты? ?дет-??рпын білгі? келсе,алдымен оны? тілін ?йрен.Ту?ан тіліне жаны ашыма?ан адам-ж?ндік.Егер ерте? ту?ан тілім жо?алар болса,мен б?гін ?луге даярмын.?мірде ай мен к?нні? шынды?ы секілді ешбір д?лелдеуді ?ажет етпейтін аксиомалар бар.Адамны? азаматты?ы мен адамгершілігі оны? ?зіні? ана тіліне деген к?з?арасы мен ?атынасынан к?рінеді деген пікір-сондай аксиомаларды? бірі.
?йткені, Ана тілі мен Отан деген ??ымдар бір-бірінен ажырату?а келмейтін т?сініктер.Бізді? е? ал?аш?ы,?рі е? со??ы Отанымыз осы-ана тілі,оны? аяулы ?ні.Ол бізді д?ние есігінен т???ыш болып ?арсы алып,ба?илы? сапар?а а?ыр?ы болып шы?арып салады.Ендеше К.Паустовский «Ана тілін ?мыт?ан адам Отан?а ?ауіпті» деген аталы пікірі жауапсыз айтыла сал?ан абстракциялы? к?п ?ызыл с?зді? бірі емес,ту?ан елін,?асиетті Отанын перзенттік ж?рекпен с?йе білген жанны? шын тебіренісінен ту?ан а?и?ат.Сол а?и?ат мына?ан ме?зейді ана тіліні? б?гіні мен болаша?ына нем??райлы,сал?ырт ?арама?,сол себепті де кейде оны? ?зіні? жеке басыны? пайдасы ?шін ж?ртшылы??а орта? Отанны? м?ддесін к?п басын ?атырып жатпай-а? сатып жібере салуы бек м?мкін.
Анатоль Франс « Жер мен Тіл» деген ма?аласында ?р халы? тіліні? ту?ан жерге,тіршілік,харекет жайына ты?ыз байланысты екенін айтады. «Ту?ан ана- жер мен адамдарды? с?йлеу тіліні? арасында ??пия сыр,байланыс бар.Адам тілі мен образда да ту?ан : оны? тегі селода; ?ала, б?лкім, о?ан біраз ?демілік берген болар,біра? оны? бар мы?тылы?ы даладан, ту?ан жерден.Біз б?ріміз с?йлейтін -?ткір тіл ,шаруа тілі…я бізді? с?зіміз осы тор?ай ?ніндей дархан далада ту?ан»!
Б??араны? міндеті ?лтты? тілді д?ниеге алып келу,сол д?ниеге келген тілді ?ырнап-мінеу,к?ркемдеу,с?йіп оны м?дениет пен ?ылымны?,?ркениетті? д?ниеж?зілік озы? стандарттарыны? д?режесіне дейін к?теру-интелегенциялы?,ал сол ?ырналып,мінеліп м?дениет ?алыбына т?скен тілді за? к?ші ар?ылы ?лтты? мемлекетті? к?нделікті ?ажетіне айналдыру-?кімет пен ?кімет басшылы?ыны? азаматты? ?ана емес,конституциялы? та борыштары.
«Ана тілі- б?рімізді? анамыз, ?йткені ол – ?лтымызды? анасы» Н.?.Назарбаев ?аза? тілі – ?аза?стан Республикасыны? мемлекеттік тілі болып саналады. ?аза? тілі – ?лемдегі тілдерді? ішіндегі е? бай, келбетті тілдерді? бірі. ?аза? тілі ?аза? хал?ыны? ана тілі. Тіл ?ай елде, ?лтта болсын ?астерлі, ?асиетті, ??дыретті. Тіл ?рбір азамат?а ана с?тімен беріліп ?алыптасады. Ана с?тімен бой?а енген ?асиеттер ту?ан тілді? ар?асында дамиды. Ту?ан тілге деген ??рмет пен с?йіспеншілік бала кезден басталуы керек. Айналада адамдар?а, ?зі?ні? ?скен орта?а, Отан?а деген ерекше сезім мен к?з?арас та ту?ан тілі?ді білуден басталады. Тіл – халы?ты? рухани, м?дени байлы?ыны? дамуыны? ??ралы. ?аза? тілі – хал?ымызды? рухани байлы?ы, атадан бала?а, ?рпа?тан –?рпа??а мирас болып ?алып отыр?ан ба?а жетпес асыл м?ра. Ана тілді? ?асиеті туралы ?анша айтса? та таусылмайды. Азаматты? ?олында?ы барлы? асыл заттары тозады, жо?алады, ал тіл тозбайтын е? ?ымбат м?раларды? бірі. ?аза?ты? біртуар а?ыны М.Ж?мабаев: “?лт?а тілінен ?ымбат н?рсе болма? емес, бір ?лтты? тілінде сол ?лтты? сыры, тарихы, т?рмыс тіршілігі, мінезі ай?ын к?рініп т?ады” – деген. Тіл байлы?ы – ?рбір ?лтты? ма?танышы. ?р азамат ?зіні? ана тілін, к?зіні? ?арашы?ындай ?арауы ж?не ана тіліні? орынсыз ш?барлануына ?арсы т?ру?а тиісті. Амал не, ту?ан тілімізді ш?барлап, аралас с?йлейтіндерді жиі кездестіреміз. Бас?а халы?ты айтпа?анда, ?з ішіміздегі шала ?аза?тарды таза ?аза? ?ылатын кез болды. Б?гінде де кейбіреулерді? ?аза? тілін білмеуі, білсе де с?йлемеуі – ?аза? тілін жа?сартып, биік белестерге к?термеуімізді? ?атерлі дерті болып табылады. Ту?ан тілден безінген азаматтарды к?ргенде Паустовскийді? “Ту?ан тіліне жаны ашыма?ан адам ж?ндік” -деп ашына айт?аны ой?а оралады. Еліні? болаша?ын ойла?ан ?р азамат ана тіліні? болаша?ын да ?олынан келген к?мегін аямауы тиіс. ?кінішке орай, со??ы кезде к?птеген ?аза? жастары ?з ана тілін б?рмалап с?йлеуді ?детке айналдыр?ан. Ата-ананы ?аділеу ?алай керек болса, ?з ана тілімізді ?адірлеуді, ?астерлеуді, аялауды ?ол?а алайы?. Т?л тілінде с?йлеуден безу – ана с?тін беріп ?сірген ана?ды ?мытумен бірдей. ?аза?стан – ?лемдегі е? мы?ты, б?секеге ?абілетті елу елді? ?атарына ену ?шін ?аза? тілін жо?ары м?ртебеде ?стауы керек
?аза? тілі – ?аза?стан Республикасыны? мемлекеттік тілі болып саналады. ?аза? тілі – ?лемдегі тілдерді? ішіндегі е? бай, келбетті тілдерді? бірі. ?аза? тілі ?аза? хал?ыны? ана тілі.
Тіл ?ай елде, ?лтта болсын ?астерлі, ?асиетті, ??дыретті.
Тіл ?рбір азамат?а ана с?тімен беріліп ?алыптасады. Ана с?тімен бой?а енген ?асиеттер ту?ан тілді? ар?асында дамиды. Ту?ан тілге деген ??рмет пен с?йіспеншілік бала кезден басталуы керек. Айналада адамдар?а, ?зі?ні? ?скен орта?а, Отан?а деген ерекше сезім мен к?з?арас та ту?ан тілі?ді білуден басталады. Тіл – халы?ты? рухани, м?дени байлы?ыны? дамуыны? ??ралы.
?аза? тілі – хал?ымызды? рухани байлы?ы, атадан бала?а, ?рпа?тан –?рпа??а мирас болып ?алып отыр?ан ба?а жетпес асыл м?ра. Ана тілді? ?асиеті туралы ?анша айтса? та таусылмайды. Азаматты? ?олында?ы барлы? асыл заттары тозады, жо?алады, ал тіл тозбайтын е? ?ымбат м?раларды? бірі. ?аза?ты? біртуар а?ыны М.Ж?мабаев: “?лт?а тілінен ?ымбат н?рсе болма? емес, бір ?лтты? тілінде сол ?лтты? сыры, тарихы, т?рмыс тіршілігі, мінезі ай?ын к?рініп т?рады” – деген. Тіл байлы?ы – ?рбір ?лтты? ма?танышы. ?р азамат ?зіні? ана тілін, к?зіні? ?арашы?ындай ?арауы ж?не ана тіліні? орынсыз ш?барлануына ?арсы т?ру?а тиісті.
Амал не, ту?ан тілімізді ш?барлап, аралас с?йлейтіндерді жиі кездестіреміз. Бас?а халы?ты айтпа?анда, ?з ішіміздегі шала ?аза?тарды таза ?аза? ?ылатын кез болды. Б?гінде де кейбіреулерді? ?аза? тілін білмеуі, білсе де с?йлемеуі – ?аза? тілін жа?сартып, биік белестерге к?термеуімізді? ?атерлі дерті болып табылады. Ту?ан тілден безінген азаматтарды к?ргенде Паустовскийді? “Ту?ан тіліне жаны ашыма?ан адам ж?ндік” -деп ашына айт?аны ой?а оралады. Еліні? болаша?ын ойла?ан ?р азамат ана тіліні? болаша?ын да ?олынан келген к?мегін аямауы тиіс. ?кінішке орай, со??ы кезде к?птеген ?аза? жастары ?з ана тілін б?рмалап с?йлеуді ?детке айналдыр?ан. Ата-ананы ?аділеу ?алай керек болса, ?з ана тілімізді ?адірлеуді, ?астерлеуді, аялауды ?ол?а алайы?. Т?л тілінде с?йлеуден безу – ана с?тін беріп ?сірген ана?ды ?мытумен бірдей.
?аза?стан – ?лемдегі е? мы?ты, б?секеге ?абілетті елу елді? ?атарына ену ?шін ?аза? тілін жо?ары м?ртебеде ?стауы керек.