Задайте свой вопрос
ПОПУЛЯРНОЕ
pogodinstas, 24 ноября 2018
Будет ли баллончик рисовать на мокром асфальте?
dr_piu, 24 ноября 2018
Помогите написать сочинение по немецкому языку про Берлин. Для 6 класса. Что писать ума не приложу… СРОЧНО!
pozitiv555, 24 ноября 2018
Помогите пожалуйста составить синквейн к слову собеседник
maximgd, 24 ноября 2018
Алисе (Алиса в стране чудес), как известно, нравилось придумывать новые слова и искать новый смысл в известном
fast-cool, 24 ноября 2018
СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО*Как называются жанры искусства…
nolix, 24 ноября 2018
Кто такие неандертальцы и кто такие кроманьонцы? Чем человек прямоходящий отличался от человекаумелого?
kelpy, 24 ноября 2018
Веселый повар Тимофей решил сварить заморский суп. Чтобы суп получился вкусным, нужно все делать точно по рецепту!
mikas, 24 ноября 2018
Напиши хронику по новостям твоего города. Я живу во Фролово если чего на всякий случай.! ПОМОГИТЕ!
chyvak, 24 ноября 2018
Определите, на какие параметры повлияет замена нихромового провода наалюминевый?
27400
Алгебра
14821
Английский язык
14216
Биология
7369
Другой
720
Экономика
18828
Физика
8304
География
15850
Геометрия
5255
Информатика
11818
История
23332
Химия
15992
Литература
73118
Математика
8152
Обществознание
465
Правоведение
46271
Русский язык
Икм?к — тормыш нигезе
План.
I. К?кт? кояш, ?ирд? икм?к — м??гелек.
II. Икм?к — асылташлардан да кыймм?тр?к.
1. Яш?? к?че — икм?кт?.
2. Икм?кк? табыну. Икм?к турында халык.
3. Икм?к юлы авыр ??м мактаулы.
4. Икм?к турында язылган ?с?рл?р.
III. Икм?кне? кадерен бел, игенче хезм?тен х?рм?т ит.
Икм?к — игенчене? ?ан ?ылысы,
?ир-анага кадер-х?рм?те.
Яш?? чыганагы ул ??р й?р?кне?,
Шу?а кадерлибез икм?кне.
Э. М?эминова.
Икм?к! Шулай дип авыз тутырып ?йтте? ис?, т?мле исе бел?н борыннарны кытыклап, ?сте алтынга манылган сыман сап-сары, к?переп пешк?н ипи к?з алдына кил?. Икм?кне олылап, безне? халык теленд? к?пме ген? ?йтемн?р, хик?ял?р тумаган! Мен? шулардай берсе: «К?нн?рд?н бер к?нне ?нисе улына икм?к кыерчыгы тоттыра. «Балдан да татлырак булгач кына ашарсы?. Татлы булмаса, ?зе? ч?чеп, ?зе? иг?рсе?», — ди. Шуннан нил?р булган — беркем белми. Тик шунысы гына ачык: ул ?нисене? с?зл?рен гомере буе онытмаган, икм?кт?н татлырак берни д? юклыгына ышанган».
?йе, икм?к с?зене? м?гън?се сабый чактан ук, ?бил?р-бабайлар с?йл?г?н ?киятл?рд?н «изге» булуы бел?н ян?ш?д? торып, к??елд? бик тир?нг? се?еп калган.
Икм?к! Никад?р б?ек ул! ?ир й?зенд?ге тау чаклы алтыннар да, м?рм?р сарайлар да — берсе д? а?а ти?л?ш? алмый. Юк, ти?л?ш? алмый. ?лл? к?п хезм?т куеп ?стерг?нг? шулаймы со??
?г?р бер?р ?ирд? ташланган икм?к сыныгы к?ренс?, к??ел ?рни, й?р?к сыкрый. Кулда к?переп пешк?н икм?к. Аннан да б?ек н?рс? юк кеше ?чен. Тир т?кми икм?к ?сми, дил?р. Бу бик д?рес. К?пме хезм?т куелган а?а. Шу?а бик кадерле ул.
Иген иг? борын-борыннан и? изге, и? м?катд?с, и? д?р???ле эш саналган. Алтын б?ртекл?рне ?ир куенына ч?ч?рг? чыгар алдыннан бабаларыбыз ?йб?тл?п мунча керг?н, и? чиста к?лм?кл?рен киг?н. Уракка т?ш?р алдыннан да шулай булган. Шундый заман булган, гасырлар буена крестьян иген икк?н, бер т?т?р?м ?ире ?стенд? сука бел?н ??фа чикк?н, чабагачы бел?н ашлык суккан, урак урып, аркасына б?кре чыккан. Инде крестьян кулланган борынгы эш коралларыны? исемн?ре ген? калды. Безне? буын аларны музейларда гына к?р? ала. Х?зер барысы да башка. Техниканы ?йтеп торасы да юк. К?пме еллар ?тк?н, к?пме сулар аккан. Елларны? да т?рлесе килеп торган, кырыслары, тынычлары, сугышлары…
Беренче бишьеллыклар, коллективлашу чорлары, ?р-я?а колхоз-совхозлар… Х?зер без башка заманда яшибез. ?мма икм?к элеккеч? ?к кадерле. Кулымдагы икм?кт?н д? б?ек н?рс? юк минем ?чен. ?лл? аны? аша ?би-бабайларыбызны? тамызган тир т?мен тойганга шулаймы со??! Тырыш хезм?т, т?кк?н тирл?р ?илг? китми, ?ирд? ятмый. ?ир д? ?зене? юмарт сые бел?н игенчег? игелек к?рс?т?. Кулда икм?к. А?а караса?, г?я сабыйлар елмаюын, чал ч?чле аналар р?хм?тен, иркен кырларыбыз матурлыгын, игенчене? горур к?з карашын тоясы?. Шушы икм?к ?чен ме?-ме? р?хм?т ?йт?се кил? игенчег?. Я?а ?рл?р яулаганда я?а ачышлар ??м у?ышлар сезг?, х?рм?тле игенчел?р!
?ир й?зенд? икм?кт?н д? изге н?рс? бармы ик?н?! Мен? шу?а к?р? халык игенчене ихтирам ит?, а?а дан ?ырлый. Икм?к булганда ?ирд? я?а ?ыр туа.
Безне? язучылар к?п кен? ?с?рл?рен игенчег? багышлыйлар. М?с?л?н, Г. Б?шировны? «Намус» романы. ?с?р тулысы бел?н игенче хезм?тен? багышланган. Анда колхозчыларны? сугыш елларындагы батыр хезм?те, фронт бел?н тылны? берд?млеге, Ватан сугышыны? и? авыр, и? газаплы чоры— 1942 нче елда немец фашистларыны? Идел буена — Сталинградка килеп ?итк?н к?нн?ренд? Татарстан халкыны?, бигр?к т? хатын-кызларны?, яшьл?рне? тырыш хезм?те к?рс?тел?.
?с?рне? ?з?генд? Н?фис? бригадасыны? мул у?ыш ?стер? ?чен к?р?шен сур?тл?г?н вакыйгалар ята. Авыр сугыш елларында ??р гектардан й?з кырык тугызар пот у?ыш алу ?и?ел булмый, ?лб?тт?. Моны? ?чен Н?фис?л?рг? нык тырышырга, к?п тир т?г?рг? туры кил?.
?ир караганны ярата, ди халык. Шуны ист? тотып, алар бодай ?ирен? инешт?н к?з буе л?м ташыйлар. К?з ачмаслык бураннарда, билд?н к?рт ерып, кар тоталар. Кыш буена них?тле тирес чыгаралар, к?пме к?л ?ыялар. Бик авыр була аларга. Авыл халкы ?зл?рене? сугыштагы авылдашлары ?чен, илне? ?и??е ?чен ?зене? тырыш хезм?тен кызганмый. Алар ?зл?рене? т?н йокыларын йокламыйча эшлил?р, ч?нки фронтка икм?к кир?к. Мен? нинди тырыш игенчел?ребез булган безне? авыр сугыш елларында! Аларны? хезм?те зур ихтирамга лаек.
Икм?к — туклык, с?лам?тлек, хезм?т, шатлык нигезе, муллык билгесе.
«Икм?к — ул тормыш, ул Ана, Ватан, м?х?бб?т кебек ?к м??гелек. Икм?к — ул безне? к?чебез, ку?тебез, ил?амыбыз, р?х?тебез», — диг?н танылган аш-су остасы Юныс ?хм?т?анов.
Икмэк! Ипи! Кеше очен нинди якын сузлэр! Элек-электэн икмэк кадерен белергэ, ипинен hэр валчыгын эрэм итмичэ олыларга ойрэнгэн татар халкы.Бабаларыбыз да ” Икмэк — Аллаh булэге! ” ,- дип юкка гына эйтмэгэннэрдер. Нинди генэ мэжлес, бэйрэм булмасын, ул табынсыз узмый.Э остэл бизэге, топ ризык, элбэттэ ул- ипи.
Сугыш чорында, ачлык-ялангачлыкны куреп, авыр заманнын бар михнэтен уз жилкэсендэ татыган эбием, ипине бик кадерлэп, саклык белэн, табын туренэ генэ куеп тота.Бугенге хикэям дэ нэкъ шул икмэк хакында, эбиемнен уз куллары белэн, куп коч hэм тир тугеп пешергэн, искиткеч, теленне йотарлык тэмле ипие турында.
Бугенге кондэ кул эшлэрен жинелэйту очен уйлап табылган техника бик куп, автоматлаштырылган механизмнар, шул исэптэн ипи пешеру цехлары да.Шушы яна технологиялэр белэн бергэ атлап барган заманда, авыл мичен саклап калучылар бик сирэктер.Элеккеге мичне, кулланылучы коралларын яшь буын музейлардан гына куреп белэ ала.Э мина бэхет елмайды, бу мичне дэ, анын ничек эшлэвен дэ курэ алам, э ин мохиме -анда пешкэн ризыкны авыз итэ алам.Ризык пешеру очен махсус ясалган элеге мичтэ ипи, ягылган утын агачы исен узенэ сендереп, ботен йортка кырда-болында ускэн мул игеннэрнен хуш исен таратып, ботен файдасын, сихэтен узендэ калдырып, бик-бик тэмле булып пешэ.
Борынгыдан ук hэр гаилэнен уз икмэк пешеру серлэре булган.Эбием дэ узе генэ белгэн серлэр белэн уртаклашты.Ул ипи камырын, чупрэ салмыйча, эчетке белэн эзерли икэн.Нэкъ элеккечэ эзерлэнгэн эчетке генэ организмны минералларга, микроэлементларга hэм витаминнарга баета.
Менэ буген дэ эбием иртэдэн мич тирэсендэ кайнаша.Кичтэн эчеткесен эзерлэп, онын илэп жылыга куйды эбием.Мич ягып жибэрергэ утынны узем алып керешергэ булыштым.Янган учакка онытылып, озак кына карап утырдым.Мич эзер булганчы, эбием кабарган камырларны, тигезлэп, матурлап табаларга булеп салды.кат-кат ” бисмилласын” кабатлап, саклык белэн генэ, табаларны мичкэ урнаштырды.Йортка ниндидер йомшак жылылык инде, тэмле ис таралды.Мин туземсезлек белэн ипинен мичтэн чыкканын коттем… Менэ, нихаять, котелгэн мизгеллэр.Эбием мичтэн ипилэрне ала. Нинди матурлар, кызарып пешкэн, тум-тугэрэк ипилэр! Бар яратуынны биреп, бар коченне сарыф итеп эзерлэнгэн ризык.Икмэк тэменен сере дэ шунда инде .
Икм?к! Шулай дип авыз тутырып ?йтте? ис?, т?мле исе бел?н борыннарны кытыклап, ?сте алтынга манылган сыман сап-сары, к?переп пешк?н ипи к?з алдына кил?. Икм?кне олылап, безне? халык теленд? к?пме ген? ?йтемн?р, хик?ял?р тумаган! Мен? шулардай берсе: «К?нн?рд?н бер к?нне ?нисе улына икм?к кыерчыгы тоттыра. «Балдан да татлырак булгач кына ашарсы?. Татлы булмаса, ?зе? ч?чеп, ?зе? иг?рсе?», — ди. Шуннан нил?р булган — беркем белми. Тик шунысы гына ачык: ул ?нисене? с?зл?рен гомере буе онытмаган, икм?кт?н татлырак берни д? юклыгына ышанган».
?йе, икм?к с?зене? м?гън?се сабый чактан ук, ?бил?р-бабайлар с?йл?г?н ?киятл?рд?н «изге» булуы бел?н ян?ш?д? торып, к??елд? бик тир?нг? се?еп калган.
Икм?к! Никад?р б?ек ул! ?ир й?зенд?ге тау чаклы алтыннар да, м?рм?р сарайлар да — берсе д? а?а ти?л?ш? алмый. Юк, ти?л?ш? алмый. ?лл? к?п хезм?т куеп ?стерг?нг? шулаймы со??
?г?р бер?р ?ирд? ташланган икм?к сыныгы к?ренс?, к??ел ?рни, й?р?к сыкрый. Кулда к?переп пешк?н икм?к. Аннан да б?ек н?рс? юк кеше ?чен. Тир т?кми икм?к ?сми, дил?р. Бу бик д?рес. К?пме хезм?т куелган а?а. Шу?а бик кадерле ул.
Иген иг? борын-борыннан и? изге, и? м?катд?с, и? д?р???ле эш саналган. Алтын б?ртекл?рне ?ир куенына ч?ч?рг? чыгар алдыннан бабаларыбыз ?йб?тл?п мунча керг?н, и? чиста к?лм?кл?рен киг?н. Уракка т?ш?р алдыннан да шулай булган. Шундый заман булган, гасырлар буена крестьян иген икк?н, бер т?т?р?м ?ире ?стенд? сука бел?н ??фа чикк?н, чабагачы бел?н ашлык суккан, урак урып, аркасына б?кре чыккан. Инде крестьян кулланган борынгы эш коралларыны? исемн?ре ген? калды. Безне? буын аларны музейларда гына к?р? ала. Х?зер барысы да башка. Техниканы ?йтеп торасы да юк. К?пме еллар ?тк?н, к?пме сулар аккан. Елларны? да т?рлесе килеп торган, кырыслары, тынычлары, сугышлары…
Беренче бишьеллыклар, коллективлашу чорлары, ?р-я?а колхоз-совхозлар… Х?зер без башка заманда яшибез. ?мма икм?к элеккеч? ?к кадерле. Кулымдагы икм?кт?н д? б?ек н?рс? юк минем ?чен. ?лл? аны? аша ?би-бабайларыбызны? тамызган тир т?мен тойганга шулаймы со??! Тырыш хезм?т, т?кк?н тирл?р ?илг? китми, ?ирд? ятмый. ?ир д? ?зене? юмарт сые бел?н игенчег? игелек к?рс?т?. Кулда икм?к. А?а караса?, г?я сабыйлар елмаюын, чал ч?чле аналар р?хм?тен, иркен кырларыбыз матурлыгын, игенчене? горур к?з карашын тоясы?. Шушы икм?к ?чен ме?-ме? р?хм?т ?йт?се кил? игенчег?. Я?а ?рл?р яулаганда я?а ачышлар ??м у?ышлар сезг?, х?рм?тле игенчел?р!
?ир й?зенд? икм?кт?н д? изге н?рс? бармы ик?н?! Мен? шу?а к?р? халык игенчене ихтирам ит?, а?а дан ?ырлый. Икм?к булганда ?ирд? я?а ?ыр туа.
Безне? язучылар к?п кен? ?с?рл?рен игенчег? багышлыйлар. М?с?л?н, Г. Б?шировны? «Намус» романы. ?с?р тулысы бел?н игенче хезм?тен? багышланган. Анда колхозчыларны? сугыш елларындагы батыр хезм?те, фронт бел?н тылны? берд?млеге, Ватан сугышыны? и? авыр, и? газаплы чоры— 1942 нче елда немец фашистларыны? Идел буена — Сталинградка килеп ?итк?н к?нн?ренд? Татарстан халкыны?, бигр?к т? хатын-кызларны?, яшьл?рне? тырыш хезм?те к?рс?тел?.
?с?рне? ?з?генд? Н?фис? бригадасыны? мул у?ыш ?стер? ?чен к?р?шен сур?тл?г?н вакыйгалар ята. Авыр сугыш елларында ??р гектардан й?з кырык тугызар пот у?ыш алу ?и?ел булмый, ?лб?тт?. Моны? ?чен Н?фис?л?рг? нык тырышырга, к?п тир т?г?рг? туры кил?.
?ир караганны ярата, ди халык. Шуны ист? тотып, алар бодай ?ирен? инешт?н к?з буе л?м ташыйлар. К?з ачмаслык бураннарда, билд?н к?рт ерып, кар тоталар. Кыш буена них?тле тирес чыгаралар, к?пме к?л ?ыялар. Бик авыр була аларга. Авыл халкы ?зл?рене? сугыштагы авылдашлары ?чен, илне? ?и??е ?чен ?зене? тырыш хезм?тен кызганмый. Алар ?зл?рене? т?н йокыларын йокламыйча эшлил?р, ч?нки фронтка икм?к кир?к. Мен? нинди тырыш игенчел?ребез булган безне? авыр сугыш елларында! Аларны? хезм?те зур ихтирамга лаек.
Икм?к — туклык, с?лам?тлек, хезм?т, шатлык нигезе, муллык билгесе.
«Икм?к — ул тормыш, ул Ана, Ватан, м?х?бб?т кебек ?к м??гелек. Икм?к — ул безне? к?чебез, ку?тебез, ил?амыбыз, р?х?тебез», — диг?н танылган аш-су остасы Юныс ?хм?т?анов.
⇐ Предыдущая13141516171819202122Следующая ⇒
Date: 2015-09-18; view: 1468; Нарушение авторских прав
Табышмакларны? иске заманнардан бирле чыгарылып, ?йтел? килг?нен &9;зл?ренн?н &9;к к&9;реп була. М?с?л?н, борынгы к&9;чм? тормышны? ??м хайван асраучылыкны? ?ле булса кайбер табышмакларда чагылганын к&9;реп була. М?с?л?н, елга турындагы табышмакта:
К&9;ч с&9;зе монда к&9;чеп барган ил диг?н м?гън?д?. К&9;чне? озын булып сузылып баруы елга бел?н ти?л?штерелг?н. Шулай ук, «Аръякта да ме? елкы, бирьякта да ме? елкы» (каш) ??м «Ялан &9;лч?м?г?н, сарыклары санамаган, к?т&9;чесе м?гезле» (к&9;к, ай, йолдызлар) диг?н табышмакларда да борынгы хайван асраучылык эзл?рен к&9;реп була.
Шулай ук табышмакларда феодализм-коллык заманнарыны? чагылышын да к&9;реп була. М?с?л?н, «Т&9;рд? д&9;рт?? утыра т&9;р?мен дип, ишек т?бенд? ик?&9; тора &9;лм?мен дип» (т?р?з? ??м ишек я?аклары турында); «Ишек артында биле б?йл?&9;ле кол ятар» (себерке турында) диг?н табышмакларда т&9;р?л?р ??м колларны? урыны бик ачык чагыла. Мондый табышмаклар бик к&9;п.
Л?кин табышмаклар, к&9;бесенч?, авыл ?ирл?ренд? туып, авылда сакланган. Шу?а к&9;р? игенчене? д?нья ??м табигатьне ничек т?шен&9;е, аны? к?нк&9;реше табышмакларда реалистик конкрет сур?тл?р тапкан. Аны? ?ир с?р&9;е д?, йорт-?ире д? б?тен вак детальл?рен? х?тле чагыла, аны? бел?н д? калмыйча, ?ир-к&9;к т?зелешен, ??м гомум?н табигатьне тануы, к&9;бесенч?, турыдан-туры &9;з тир?сенд?ге ?йберл?р бел?н б?йл?нешт? алына: «?й т&9;б?сенд? саплы ч&9;меч,— саескан», «Кишт? башында ярты икм?к,— ай», «Бастырыгы озын, к?лт?се кыска,— саескан» ?.б. Без авыл кешесене? х?зерге чынбарлыгы чагылуы бел?н берр?тт?н, авыз и?атыны? саклану с?л?те к?чле булуы аркасында, &9;тк?н чорны? к?нк&9;реш ??м т?шенч?л?рен, гаил? катлавын, каенана, каената идар?сен ??м элекке авылны? патриархаль к?нк&9;решене? чагылышын да кайбер табышмакларда очрата алабыз.
Билгеле, ш???р тормышы да табышмакларда чагылмыйча калмаган. М?с?л?н, с?гать турындагы табышмакта: «&8;зем бист? бик?се, минем эшемне кем эшл?се» дип, эшне бист?ч? с?гать бел?н й?рт&9; ?йтел?.
Шулар бел?н берг?, без б&9;генге к?нк&9;решне чагылдырган я?а заман табышмакларыны? барлыкка кил&9;л?рен д? к&9;р?без. Я?а табышмакларны? ясалуы, я?а ?ырлардагы шикелле, ике юл бел?н бара: бер т?рлел?ре элекке табышмакларны? калыпла рын саклап, кайбер с&9;зл?рен алыштырып, социалистик эчт?лек керт&9; юлы бел?н ясалалар. М?с?л?н, т?р?з? турындагы элекке табышмакта: «Аркылы да торкылы С?пи агай ындыры» дип ?йтелг?н булса, х?зер шуны?: «Аркылы да торкылы безне? колхоз ындыры» диг?н ?йтелеше бар. Икенче т?рлел?ре я?а чыгарылган табышмаклар; алар к&9;бр?к х?зерге техниканы, машиначылыкны чагылдыралар. Аэроплан, комбайн, трактор шикеллел?р турындагы табышмаклар шундыйлардан.
М?г?р тормыш диг?не? д? бик усал, х?йл?к?р н?рс? бит. Ул си?а, Балтач Габдрахман абзый кебек, гел ?зер чил?кк? ?зер капкач тоттырып, шуны гына каплатып тормый. Д?нья к?н саен бер я?алык тудыра, иске сорауга я?а ?авап табып кына тора.
Мен? сезг? кызыклы бер мисал: 1967 нче елны «Яшь ленинчы» газетасы бернич? табышмак язып, балалардан шуны? ?авабын сораган иде. Шул табышмакларны? берсе бу:
К&9;р?сез, бу катлаулы, ?ч сораулы табышмак. Бу «?ч авызлы чил?к»не? ?чесен д? редакция, &9;зе алдан ук белг?н, билгел?г?н ?авапларны аласы килг?н. Балаларны ?йтс?к, алар инде, билгеле табышмак диг?нд? ап итеп торалар. Т?рле яктан, ?лл? кайлардан ?авапларны яудыралар гына. Мин, фольклор ?ыючы буларак, бу табышмакка бирг?н ?авапларны редакцияд?н сорап алып, танышып чыктым. ??р ?ч сорауны ?чк? аерып ?йтк?нд?, ?аваплары мен? ничек килеп чыга:
Техника-машина ?йберл?ренн?н алып ?авап табучыларныкы: «Велосипед; машина; поезд; х?тта телефоннан шалтырату!» (Д?рес т&9;гелмени? Анда да с&9;з «аяксыз й?гер?» ич?)
Санап карагыз, бер табышмакка нич? ?авап!
?аваплар: табигать буенча: «?ил; кар; буран; тузан; ??я&9;ле (себертм?) буран; йон».
Техника-машина ?йберл?ре буенча: «ракета; ?ирне? ясалма юлдашы (спутник)».
?авапларны алып карагыз. Минемч?, бер &9;к д?р???д? булмаса да, аларны? берсен д? ялгышка чыгарып булмый, алар бик уйлап, зи?енне й?ртеп табылганнар. ??ркайсыныкы сорауга урынлы ?авап кебек.
Алай булгач, ??р табышмакны? &9;з ?авабы бер ген? була диг?н с&9;зебез кайда калды? ??ркем &9;зенч? биреп, &9;зенекен д?реск? чыгара торган булгач, аны? табышмак булуыннан ни кала!
Бу &9;зе иске табышмак. Шулай булгач, элеккел?р аны? ?авабын н?рс? диг?нн?р, шуны карыйк. Ху?а Б?дигъ ?ыентыгында ??м аннан алдагы ?ыентыкларда бу ?ч сорауга «су, ?ил, таш» дип ?авап бирелг?н. Дим?к, табышмак бары тик табигатьт? булган ?йбер затыннан итеп каралган, ?авапны да шу?а карап бирг?нн?р. Х?зерге балаларны? да табигать буенча бирг?н ?авапларында без шундый ук ?авапларны к&9;п к&9;р?без. К&9;р?сез, чил?к &9;з капкачын т?г?р?п таба. Табышмакны? &9;з закончалыгы бар. Инде х?зерге парашют, телефон, ракета кебек ?авапларга килс?к, элекке заманнарда бу н?рс?л?р тормышта &9;зл?ре &9;к булмагач, табигый, андый ?аваплар да булмаган. Алар соралмаган да, к&9;зд? д? тотылмаган. Х?зер шул ук табышмакка б&9;ген т?рле к&9;злект?н т?рле ?авап килеп чыга ик?н, бу инде заман ??м тормыш, культура &9;сеше, &9;зг?решл?ре китереп чыгарган х?л. Шулай итеп, асылда табышмакны? ?аваплары т?пт? бер н?рс?г? кайта яки бер тир?г?р?к ?ыела.
Ягъни, сораулар табигать буенча куелса, ?аман бер т?рлер?к ?аваплар. Техника, машина яки м?гън?ви н?рс?л?р соралма — шу?а карап икенче т?рд?ге ?аваплар. К&9;р?се?, бу ?аваплар т?рле булса да, аларда закончалык бар.
Тагын бер мисал: «?й ?йл?н? кыл дилбег?». ?авабы: — м&9;к — авыл ?йл?ренд? стена б&9;р?н?се арасына салына. ? мен? ш???р балалары арасында шул ук табышмак ?йтелс?, а?а алар электр чыбыгы» дип ?авап бир?л?р. Табышмакны ?йт&9;че ата-аналар авылдан к&9;чк?нд?, бу табышмакны да алып килг?н ??м балаларына ?йтк?н булырлар. Л?кин ш???р балалары агач ?йне? т?зелешен белми. Мен? шуннан кич?ге «м&9;к» б&9;ген «электр чыбыгы»на ?верелде, ягъни, табышмак ике ?аваплы булды. ?мма аны табучы ш???р малае ?чен ул барыбер бер ген? ?аваплы табышмак.
Дим?к, бер табышмактан бер ген? ?авап соралу ?аман да &9;з к?ченд? кала. Я?а заман а?а я?а ?ст?м? яки алмаштырулар ?сти торса да, табышмакларны? к&9;пчелегенд? шул элекке ?аваплары да саклана ала. ?йтик, нинди ген? космос заманы булмасын, кояш, ай, йолдызлар, ?аман шул ук булып калган кебек, табышмакларны? ?аваплары да шул кала.
Бу х?л шуны к&9;рс?т?: дим?к, табышмаклар гел конкрет тормыш ?йберл?рен?, анда да к&9;бр?к материаль культурага б?йле булалар, шу?а карап тормышта кулланудан т?шк?н ?йберл?р бел?н берг? кайбер табышмакларны? &9;зл?ре д? онытылып, телд?н т?ш? баралар. Я?алар туа тора, шул ук вакыт кайбер искел?ре д? я?а эчт?лек — я?а м?гън?л?рг? к&9;черелеп, бирешмич? &9;з йолалары буенча саклана кил?л?р.
Табышмаклар гад?тт? бер яки бернич? ??мл?д?н ??м с?йл?&9; телен? ?айлап ?йтелг?н такмазалы тезм?л?рд?н торалар. &8;зл?рене? афористик кыскалыклары, сур?тт? конкретлыклары ??м эчке, тышкы рифмага бай булулары бел?н телг?, х?терг? тиз алынып, озак саклана алалар. Т?зелешл?ре ягыннан алар м?кальл?рг? якын торалар.
С?нгать &9;зенч?лекл?рен? килг?нд?, табышмакларда метафора, аллегория, синекдоха, гипербола, омоним, охшату, антропоморфизм, чыгармалар, карикатура, тавышка ияр&9;л?р, корамалык, аллитерация ??м башкаларны? тоткан урыннарын к&9;рс?терг? була.
Бу с&9;зл?р коры атама булып кына калмасын, мисаллар да бирик.
Метафора (алыштыру). Табышмакларда моны? нигез урын тотуы башта ?йтеп &9;телг?н иде, детальл?рд? д? бу шактый еш к&9;зг? ташлана. М?с?л?н: «?й башында ярты икм?к», яки: «Борынсыз чыпчык боз тиш?» диг?нд? к&9;к — ?й башы бел?н, ай — ярты икм?к бел?н ??м тамчы борынсыз чыпчык бел?н алыштырылган.
Гипербола (к&9;перт?). М?с?л?н, уймак турында: «Метри башлы, ме? к&9;зле», мич ??м таба турында: «Элек балчык тавы, аннан тимер тавы. » ?.б.
Охшату. Бик к&9;п очрый: «&8;зе актай, корсагы каптай. » (к???); «Койрыгы без кебек, к&9;зе тоз кебек» (тычкан) ?. б.
Антропоморфизм (кешесыманландыру). Самовар турында: «Кечкен? ген? кыз бала, й?р?ген? ут сала»; куян, эт ??м пычак турында: «Урманнан чыгар, койрык очы чуар, Бик?н?е тотар, Биктимере суяр. » ?.б. Мондый табышмакларда к&9;м?к исемн?рне? ялгыз исемг? к&9;черелеп бирел&9;е еш очрый ик?нен аерым ?йтеп &9;т?рг? кир?к. М?с?л?н, шул ук табышмакларда самоварны — «кыз бала», пычакны — «Биктимер» дип алу шикелле.
Чагыштыру. Чынаяк, самовар турында: «Балалары терер?к, аналары хуш к&9;?еллер?к» ?.б.
Чыгармалар. Академик Веселовскийча, моны кире параллелизм дип т? алырга м?мкин. «Авызы бар, теле юк. » (чабата); «Агач т&9;гел, яфраклы; тун т&9;гел, тегелг?н» (китап) ?. б.
Карикатурачылык. Табышмакларны? бу ягы ?лег? чаклы ?йтелмич? килс? д?, карикатурачылыкны? халык и?атында урын тотуын билгел?п &9;т? д? кир?к булыр. М?с?л?н, кеше г?&9;д?се турындагы табышмакны алыйк: «Ике багана, багана ?стенд? мичк?, мичк? ?стенд? б?ке, б?ке ?стенд? куаклык, куаклык ?стенд? хайванлык». Моны? юри кабартылган штрихларда бирелг?н карикатура ик?нен к&9;р? ?чен шул бирелг?н сызыкларны к?газьг? т?шер&9; ?ит?.
Табышмакларда гади н?рс?л?р турында с&9;з барганда аларны юри катлаулы, биз?кле буяуларда кабартып биреп т?, катлаулы м?гън?л?рне? гадир?к формада бирел&9;ен бер &9;зенч?легенн?н санарга кир?к. М?с?л?н, ай ??м йолдызлар турында: «?й т&9;б?сенд? ярты икм?к», «?й т&9;б?сенд? вак таш» дип гади ген? ?йтелс? д?, тычкан турында: «Бохараны? былбылы, Багы Ир?мне? г?ле, ай-?ай аны? й?рмеше, таш капкага кермеше» дип бик тантаналы, биз?кле буяуларда ?йтел&9;е шикелле.
Табышмакларны? с?нгатьч? т?зелешен? к&9;з салганда, и? элек аларны? ике т?рле алымда и?ат ител&9;л?рен к&9;рмич? булмый. Берл?ре бер ?йберне? икенче н?рс?г? охшаганлыгын ти?л?штер&9;, параллель китер&9; ??м билгеле бер н?рс?не? сыйфаты, тесмере буенча икенче билгесезне табу юлы бел?н ясала. Болар к&9;бесенч? метафоралы, кинаяле (аллегорик) табышмаклар. Болары табышмак турында башта бирелг?н билгел?м?г? туры кил?л?р. Шуны? бел?н бу алым табышмакны? т?п жанр &9;зенч?леген, аны? традицион юлын, с?нгатьч? г&9;з?ллеген ?лег? кад?р саклап кил?. Борынгы табышмаклар к&9;бесенч? шушы алымда т?зелг?нн?р.
Икенче алым ис? бер-бер н?рс?не? исемен ?йтмич? ген? аны? тышкы к&9;зг? б?релг?н сыйфатларын санап чыгудан гыйбар?т. М?с?л?н, мин с?гатьк? карап алам да: «Стенада бер т&9;г?р?к н?рс? такылдый» дим, монда икенче бер н?рс? бел?н охшашлык та, параллель д? юк, метафора, кинаял?р д? юк, бу тик б?р н?рс?не? тышкы портреты буенча тасвирлама бир&9; ген?. Болай ??р н?рс?не ?ич уйлап тормыйча табышмак ясап була. «&8;зе д&9;рт почмаклы, тышы катыргылы, эче тулы бер т?п к?газь» дим д?, ?н? сезг? «китап» булды, яки «тартсагыз ачылам, япсагыз ябылам, мин &9;зем д&9;рт почмаклы такта, &9;зем гел стенада торам» дим, мен? сезг? «ишек» турында табышмак булды. Билгеле, мондый табышмакны уйлап ?йт&9; ?и?ел булган кебек, ?авабын табасы да авыр т&9;гел. Ч?нки йозагыны? ачкычы да ?стенд?. Яки, д?реср?ге, ачкычы кир?кми д?, ч?нки йозагы бикл?нм?г?н, элеп кен? куелган. Б&9;генге я?а техника-машиналар турында шундый табышмаклар х?зер бик к&9;п чыгарыла. М?с?л?н:
&8;зе капчыкка сала,
Кыр матурланып кала.
Моны? ?авабын «комбайн» дип ?йтеп торасы да юк, ?йтс?? ?ле шу?а ?авап эзл?п тора тагы дип &9;зе?н?н &9;к к?л?рл?р. Ч?нки монда комбайнга бернинди д? охшашлык та китерелми, ти?л?штер&9;, параллельл?р д? юк, метафора, кинаялар д? юк, ??м шунлыктан монда зи?ен й?ртеп табарлык н?рс? д? юк, бу д&9;рт юлда комбайнны? ни эшл?ве ?йтеп чыгылды.
Х?зер укучы яшьл?р, балалар &9;зл?ре д? я?а табышмаклар чыгаралар. Газета-журналларга ?аман язып ?иб?реп торалар. Бу бик к&9;?елле к&9;ренеш. Табышмак чыгару ?чен аны? югарыда ?йтелг?н &9;зенч?лекл?рен, алым-традициял?рен яхшы &9;зл?штерерг? кир?к. ? моны? ?чен &9;зе? д? халык табышмакларын к&9;бр?к белерг?, телд?н, халыктан ишетк?н берен язып алып ?ыярга, ?йтеш?-табыша белерг? кир?к.
Табышмакларны? монда ?йтелм?г?н тарихи кызыклы, шигырь чыгару ?чен кир?кле ??м башка хикм?тле яклары бик к&9;п ?ле аны?. Минем «Татар халык табышмаклары» диг?н зур китабым бар. Чынлап ??м ки?р?к танышасы килг?н укучылар мена шул китаптан укып карарлар инде.
* Бала заманасына охшап туар.
* Баланы кыйнап юатма, к?йл?п юат.
* Х?зерге бала тугандук ?иде класс бетереп туа, ди.
* Бала кошны? авызы зур булыр.
* Теле ачылмаган балага сыерчык тел алып кил?, ди.
* Ана?дай ана булмас.
* Ана яхшылыгын авырса? белерсе?.
* Анасыз корт бал ?ыймас, бал ?ыйса да мул ?ыймас.
* Анасыз корт ил булмас.
* Суга ага башлагач, бабай да: «?нием!» дип кычкырган.
* ?ни суккан авыртмый.
* Йорт анасы бел?н корт анасы бер.
* Туган ана бер, туган Ватан бер.
* &8;з анасын зурлаган, кеше анасын хурламас.
* Алтмышка ?итсен бала,
* Алып анадан туар, аргамак бияд?н туар.
* Ана балага авызыннан ?зеп каптырыр.
* Бала мо?ын ана белер.
* Баланы? телен анасы белер.
* Бала сакаулана дип ана сакауланган, икесе д? сакау булганнар, ди.
* Баласы ?чен ана арыслан утка керг?н.
* Бала тугач ук анасы телен а?лый, имеш.
* Ханнан бала олы,
Баладан ана олы.
* Алтын канат ата? бар, к?меш садак ана? бар.
* Ата-ана гаебен тикшер&9; бала эше т&9;гел.
* Ата-ананы ты?лаган — ад?м булган, ты?ламаган — ?р?м булган.
* Ата-анасын хурлаган &9;зен хурлаган булыр.
* Ата аркасы — кала аркасы.
* Ата — йортны? матчасы,
* Ата? кебек кешег? тел озайтма.
* Ата с&9;зен ты?ламаганны, атауга ыргытканнар, ди.
* Атасын алдаган илен д? алдар.
* Ахмак малай ата-анасын &9;зен? дошман дип уйлый.
* Аю да баласын “аппагым” ди,
Керпе д? баласын “йомшагым” ди.
* Бу д?ньяда ?ч н?рс? эзл?п табылмас: бере ата, бере ана, бере каренд?ш.
* М?гезен кем сындырганны болан онытмас,
Атасын кем хур итк?нне олан онытмас.
Атасын белм?г?н кемне белсен?
* Эт атасын танымас.
* Алтыдагы (холык) алтмышка.
* Атай барда атай баш,
Атай юкта анай баш,
Анай юкта апа баш,
Апа юкта &9;зем баш.
* Ата алмаган малай атасыннан к&9;рг?н.
* Бала була белм?г?н кеше егет булалмый.
* Балага бер к?нфит бирс??, икенчесен сорар.
* Бала егыла-егыла егылмаска ?йр?нер.
* Бала яшь чагында ни бел?н уйнаса — зурайгач м?еле (тел?к, кызыксыну) шу?а була, имеш.
* Бала кош очар, кунар агачын тапмас.
* Балалык бик б?хетле чак булса да, бала ?аман “кайчан зур &9;с?м инде” дип сорый.
* Баланы бала арасында якласа?, ?л?кче булыр.
Агачны баштан б?ек.
* Баланы йомышка куш, артыннан &9;зе? й?р.
* Баланы? кулыннан пычак алса?, алмашына таяк бир.
* Бала уйнаудан туймас.
* Бала-чага ипи сатып калач ала.
* Буранда бала котырыр.
?д?псез бала гарьсез була.
* Кыз бала анасына чын дус була.
* Кыз с?йкемле булса, холыгы бел?н,
* Малай кулына акча керс?, к?чек сатып алыр.
* ?ч яшьлек малай атага булышыр,
?ч яшьлек кыз анага булышыр.
* Сабыйга ат та ат, таяк та ат.
* Теше чыккан балага
* Туа белми, тора бел?.
* Туа м?гез чыкмый, тора м?гез чыга.
* &8;зе егылган бала еламас.
* Ул туды — илг? ту (байрак) туды.
* Улы барны? кулы бар.
Кызны? ояты анага.
Сабый х?кеме — уен.
Холыклы булып кыз &9;ссен.
Татлы бел?н бозалар.
* Еламаган балага имезлек бирмил?р.
* Елыйсы килг?н бала атасыны? сакалы бел?н уйнар.
* Ирк? бала ир булмас.
* Ирк?бик? суга ташланам дип чыгып китк?н д? я?гырдан куркып кире кайткан, ди.
— Аягыма чеби басты.
* Ана? юктан &9;ги ана да яхшы.
* Аналы ятим — ярты ятим.
* Ана янында бала ятим булмый.
* Аталы бала — аркалы,
* Атадан бала яшь кала,
* Д?ньяда и? ачы — ятимлек ачысы.
Елый калса, шул яман.
* Кемне? газизе кемг? хур булмый.
Сабаксыз т?йм? салмаксыз;
Аталы бала ардаклы(газиз),
Атасыз бала ардаксыз,
(&8;ги ана яфрагы — &9;л?н исеме. Яфрагыны? бер ягы ?ылымса, бер ягы салкынча була.)
* &8;ги бала ?й артында елар. “Ник елыйсы??” дис?л?р, х?зер ген? суган ашадым”, — дияр.
Колак к&9;з булмый.
* Ятим ашы ярты пеш?р.
* Ятим бала гарьчел була.
* Ятим балага ярд?м ит.
* Ятим бала дип кимсетм?, б?хете булса ир булыр.
* Ятим тайдан юрга чыгар.
ЮНЬЛЕ БАЛА ??М ЮНЬСЕЗ-ИГЕЛЕКСЕЗ БАЛАЛАР
* Атадан яхшы ул туса,
Атадан яман бала туса,
* &8;рд?к баласы, тавык астында туса да, суга й?герер.
* Атадан яхшы ул туса,
Атадан яман ул туса,
* Атасы малаена алма бакчасы ясап бирг?н,
Малае атасына сы?ар алма да бир? белм?г?н.
Карчык урманга (утынга) китк?н.
Унбишенд? баш булыр;
Утызда да яшь булыр.
* Буласы бака баштан була.
* Булыр ат тайдан билгеле,
Булыр сыер бозаудан билгеле.
* Булыр бала ун яшенд? баш була,
Булмас бала егерме бишт? д? яшь була.
* Качыр атасына охшамаса, анасына да охшамый.
* Каршы бала &9;лемен карагай башыннан табар.
* Кеше булыр баланы?
Кеше бел?н эше бар;
Кеше булмас баланы?
Кеше бел?н ни эше бар.
* Мисез бала ата-анасын ты?ламас.
* Тырыш бала ах яхшы,
Ялкау бала фу шакшы.
Бер-берсен? “батыр” дир;
Бер-берсен? “кутыр” дир.
* Тырыш бала талпынган коштай,
* Ш?п маллар аякланып туа.
* Юньле бала ат мендер?,
Юньсез бала аттан т?шер?.
* Яман бала атасын с&9;ктерер.
* Яман баланы? барыннан югы.
* Яман бала тудырганнан елан тудырганы? артык.
* Яхшы угыл атасын ярлылыгы ?чен ким к&9;рми.
АТА БАЛАСЫ БУЛУ, АТАГА ЛАЕКЛЫ БУЛЫП &8;С?
* Алты к?н ач булса? да, ата гад?тен ташлама.
* Ата баласы кемн?н туганын онытмый.
* Ата баласы &9;з хатасын &9;зе юар.
* Атадан бала туар,
Атасыны? юлын куар.
* Атасы кордашны? баласы кордаш.
* Ата юлы балага такыр.
* Ата? кем булса, син шуны? угылы.
Атадан бала узар.
* Акылсыз атка менс?, атасын танымас.
* Ким козгындин туар козгын,
Атасыннан булыр узгын. (Кандалый шигыренн?н халыклашкан м?каль.)
* Кырык ел кабер каравылчысы булып торган, атасы кабере кайда ик?нен белм?г?н.
Внимание, только СЕГОДНЯ!
План.
I. К?кт? кояш, ?ирд? икм?к — м??гелек.
II. Икм?к — асылташлардан да кыймм?тр?к.
1. Яш?? к?че — икм?кт?.
2. Икм?кк? табыну. Икм?к турында халык.
3. Икм?к юлы авыр ??м мактаулы.
4. Икм?к турында язылган ?с?рл?р.
III. Икм?кне? кадерен бел, игенче хезм?тен х?рм?т ит.
Икм?к — игенчене? ?ан ?ылысы,
?ир-анага кадер-х?рм?те.
Яш?? чыганагы ул ??р й?р?кне?,
Шу?а кадерлибез икм?кне.
Э. М?эминова.
Икм?к! Шулай дип авыз тутырып ?йтте? ис?, т?мле исе бел?н борыннарны кытыклап, ?сте алтынга манылган сыман сап-сары, к?переп пешк?н ипи к?з алдына кил?. Икм?кне олылап, безне? халык теленд? к?пме ген? ?йтемн?р, хик?ял?р тумаган! Мен? шулардай берсе: «К?нн?рд?н бер к?нне ?нисе улына икм?к кыерчыгы тоттыра. «Балдан да татлырак булгач кына ашарсы?. Татлы булмаса, ?зе? ч?чеп, ?зе? иг?рсе?», — ди. Шуннан нил?р булган — беркем белми. Тик шунысы гына ачык: ул ?нисене? с?зл?рен гомере буе онытмаган, икм?кт?н татлырак берни д? юклыгына ышанган».
?йе, икм?к с?зене? м?гън?се сабый чактан ук, ?бил?р-бабайлар с?йл?г?н ?киятл?рд?н «изге» булуы бел?н ян?ш?д? торып, к??елд? бик тир?нг? се?еп калган.
Икм?к! Никад?р б?ек ул! ?ир й?зенд?ге тау чаклы алтыннар да, м?рм?р сарайлар да — берсе д? а?а ти?л?ш? алмый. Юк, ти?л?ш? алмый. ?лл? к?п хезм?т куеп ?стерг?нг? шулаймы со??
?г?р бер?р ?ирд? ташланган икм?к сыныгы к?ренс?, к??ел ?рни, й?р?к сыкрый. Кулда к?переп пешк?н икм?к. Аннан да б?ек н?рс? юк кеше ?чен. Тир т?кми икм?к ?сми, дил?р. Бу бик д?рес. К?пме хезм?т куелган а?а. Шу?а бик кадерле ул.
Иген иг? борын-борыннан и? изге, и? м?катд?с, и? д?р???ле эш саналган. Алтын б?ртекл?рне ?ир куенына ч?ч?рг? чыгар алдыннан бабаларыбыз ?йб?тл?п мунча керг?н, и? чиста к?лм?кл?рен киг?н. Уракка т?ш?р алдыннан да шулай булган. Шундый заман булган, гасырлар буена крестьян иген икк?н, бер т?т?р?м ?ире ?стенд? сука бел?н ??фа чикк?н, чабагачы бел?н ашлык суккан, урак урып, аркасына б?кре чыккан. Инде крестьян кулланган борынгы эш коралларыны? исемн?ре ген? калды. Безне? буын аларны музейларда гына к?р? ала. Х?зер барысы да башка. Техниканы ?йтеп торасы да юк. К?пме еллар ?тк?н, к?пме сулар аккан. Елларны? да т?рлесе килеп торган, кырыслары, тынычлары, сугышлары…
Беренче бишьеллыклар, коллективлашу чорлары, ?р-я?а колхоз-совхозлар… Х?зер без башка заманда яшибез. ?мма икм?к элеккеч? ?к кадерле. Кулымдагы икм?кт?н д? б?ек н?рс? юк минем ?чен. ?лл? аны? аша ?би-бабайларыбызны? тамызган тир т?мен тойганга шулаймы со??! Тырыш хезм?т, т?кк?н тирл?р ?илг? китми, ?ирд? ятмый. ?ир д? ?зене? юмарт сые бел?н игенчег? игелек к?рс?т?. Кулда икм?к. А?а караса?, г?я сабыйлар елмаюын, чал ч?чле аналар р?хм?тен, иркен кырларыбыз матурлыгын, игенчене? горур к?з карашын тоясы?. Шушы икм?к ?чен ме?-ме? р?хм?т ?йт?се кил? игенчег?. Я?а ?рл?р яулаганда я?а ачышлар ??м у?ышлар сезг?, х?рм?тле игенчел?р!
?ир й?зенд? икм?кт?н д? изге н?рс? бармы ик?н?! Мен? шу?а к?р? халык игенчене ихтирам ит?, а?а дан ?ырлый. Икм?к булганда ?ирд? я?а ?ыр туа.
Безне? язучылар к?п кен? ?с?рл?рен игенчег? багышлыйлар. М?с?л?н, Г. Б?шировны? «Намус» романы. ?с?р тулысы бел?н игенче хезм?тен? багышланган. Анда колхозчыларны? сугыш елларындагы батыр хезм?те, фронт бел?н тылны? берд?млеге, Ватан сугышыны? и? авыр, и? газаплы чоры— 1942 нче елда немец фашистларыны? Идел буена — Сталинградка килеп ?итк?н к?нн?ренд? Татарстан халкыны?, бигр?к т? хатын-кызларны?, яшьл?рне? тырыш хезм?те к?рс?тел?.
?с?рне? ?з?генд? Н?фис? бригадасыны? мул у?ыш ?стер? ?чен к?р?шен сур?тл?г?н вакыйгалар ята. Авыр сугыш елларында ??р гектардан й?з кырык тугызар пот у?ыш алу ?и?ел булмый, ?лб?тт?. Моны? ?чен Н?фис?л?рг? нык тырышырга, к?п тир т?г?рг? туры кил?.
?ир караганны ярата, ди халык. Шуны ист? тотып, алар бодай ?ирен? инешт?н к?з буе л?м ташыйлар. К?з ачмаслык бураннарда, билд?н к?рт ерып, кар тоталар. Кыш буена них?тле тирес чыгаралар, к?пме к?л ?ыялар. Бик авыр була аларга. Авыл халкы ?зл?рене? сугыштагы авылдашлары ?чен, илне? ?и??е ?чен ?зене? тырыш хезм?тен кызганмый. Алар ?зл?рене? т?н йокыларын йокламыйча эшлил?р, ч?нки фронтка икм?к кир?к. Мен? нинди тырыш игенчел?ребез булган безне? авыр сугыш елларында! Аларны? хезм?те зур ихтирамга лаек.
Икм?к — туклык, с?лам?тлек, хезм?т, шатлык нигезе, муллык билгесе.
«Икм?к — ул тормыш, ул Ана, Ватан, м?х?бб?т кебек ?к м??гелек. Икм?к — ул безне? к?чебез, ку?тебез, ил?амыбыз, р?х?тебез», — диг?н танылган аш-су остасы Юныс ?хм?т?анов.
Задайте свой вопрос
ПОПУЛЯРНОЕ
pogodinstas, 24 ноября 2018
Будет ли баллончик рисовать на мокром асфальте?
dr_piu, 24 ноября 2018
Помогите написать сочинение по немецкому языку про Берлин. Для 6 класса. Что писать ума не приложу… СРОЧНО!
pozitiv555, 24 ноября 2018
Помогите пожалуйста составить синквейн к слову собеседник
maximgd, 24 ноября 2018
Алисе (Алиса в стране чудес), как известно, нравилось придумывать новые слова и искать новый смысл в известном
fast-cool, 24 ноября 2018
СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО СРОЧНО*Как называются жанры искусства…
nolix, 24 ноября 2018
Кто такие неандертальцы и кто такие кроманьонцы? Чем человек прямоходящий отличался от человекаумелого?
kelpy, 24 ноября 2018
Веселый повар Тимофей решил сварить заморский суп. Чтобы суп получился вкусным, нужно все делать точно по рецепту!
mikas, 24 ноября 2018
Напиши хронику по новостям твоего города. Я живу во Фролово если чего на всякий случай.! ПОМОГИТЕ!
chyvak, 24 ноября 2018
Определите, на какие параметры повлияет замена нихромового провода наалюминевый?
27400
Алгебра
14821
Английский язык
14216
Биология
7369
Другой
720
Экономика
18828
Физика
8304
География
15850
Геометрия
5255
Информатика
11818
История
23332
Химия
15992
Литература
73118
Математика
8152
Обществознание
465
Правоведение
46271
Русский язык