Башкортстан Республикасы М?гариф Министрлыгы
Краснокама районы М?гариф б?леге
Гаил? фотоальбомы
(инша)
«Семейный архив» конкурсына
Саузбаш т?п гомум белем бир?
м?кт?бене? 7–нче сыйныф укучысы
Ш?мсетдинов ?лмирне? и?ади эше
Укытучы: В?лиева М.Ф.
Февраль, 2016 ел
??р йортта бар гаил? альбомы,
??р кем кадерл?п саклыйдыр аны…
Минем кулымда гаил?безд?ге изге комарткыны? берсе – фотоальбом. Мин кадерл?п кен? аны? беренче битен ачам. Анда минем ?тием ягыннан карт?т?ем Ф?йзелгаян бел?н картин?ем Н?фис? Нури?хм?товлар. Ф?йзелгаян карт?т?ем – Б?ек Ватан сугышы ветераны. Ул сугышны башыннан алып ахырына тиклем ?тк?н. Армия сафларына сугышны? т??ге к?нн?ренд? ?к алына. А?а ул вакытта бары тик 16 яшь була. Карт?т?ем? тормышны? ачысын да, т?чесен д? татырга туры кил?. 1944 елда карт?т?ем яраланып, госпитальг? эл?г?. ?и?? к?нен д? ул шунда каршы ала. Яралар ?кренл?п т?з?л?, ?мма карт?т?ем гомерлекк? чатанлап кала, култык таягы бел?н й?рерг? м??б?р була. Сугыш вакыйгалары озак еллар онытылмый, иск? т?шереп тора. Кызганычка каршы, мин карт?т?емне бер кайчан да к?рм?дем, тик фотодан гына бел?м, ?мма мин аны? бел?н нык горурланам. Ул дошманнардан илебезне саклаган, ?и??г? зур ?леш кертк?н. Сугыштан со? карт?т?ем авылны? и? чиб?р, у?ган кызларыны? берсен? ?йл?н?. Шулай итеп я?а гаил? корыла. ??м мен? ул – минем картин?ем Н?фис?. Ул гаил?безне? и? х?рм?тле, абруйлы кешесе. Хезм?т ??м тыл ветераны. Аны? яшьлеге бик ачы еллар – Б?ек Ватан сугышы еллары бел?н туры кил?. Ул елларны? б?тен авырлыгын картин?ем ?з ?илк?сенд? к?т?р?. Гаил? т?зеп, бер-бер артлы алты бала д?ньяга кил?. Сугыш коткылары инде тынып барса да, картин?ем Н?фис?г? язмыш тагы да ныграк ачы кайгылар китер?: башта аны? с?екле ире, ? со?ыннан ?ч баласы вафат булалар. Картин?й бу авырлыкларга да бирешми, т?з?, ничек т? яш?рг? тырыша, калган ?ч баласын аякка бастыра, ??р даим авылны? лаеклы гаил?л?р исемлегенд? й?ри. Мин ?ле д? х?терлим: ул ??р чак зур гаил?безне ?ыеп, т?рле кызыклы х?лл?р турында с?йли иде, аны? ?ылы карашы, ягымлы с?зл?ре минем колагымда чы?лый кебек. Кызганыч, картин?ем инде ике ел безне? арабызда юк. ?мма без аларны онытмыйбыз.
Саклык бел?н ген? альбомны? икенче битен ачам: анда ?тиемне? ?тисе яклап бабам Гыйлметдин бел?н ?бием К?шиф? Ш?мсетдиновлар. Гыйлметдин бабам да – Б?ек Ватан сугышы ветераны. Сугышта яраланган, калган бар гомерен колхоз кырларында тир т?геп эшл?г?н. ?бием К?шиф? тыл ??м хезм?т ветераны.
Мен? альбомны? ?ченче бите – аннан ми?а, елмаеп, н?н?ем бел?н бабыкай – Ф?нис? ??м С?гыйт?ан Ш?мсетдиновлар карый. Мин аларны бик нык яратам. Алар безне кечкен?д?н татулыкка, яхшылыкка ?йр?т?л?р. Бабыкай да, н?н?ем д? – авылны? х?рм?тле кешел?ре. Бабыкай 1950 елда д?ртенче бала булып д?ньяга туган. Бала чактан ук техника яраткан, шу?а да тормышын транспорт бел?н б?йл?г?н. Ул гомере буе колхозда механизатор булып эшл?г?н. Хезм?т ветераны исемен? лаеклы булган. Н?н?й 1956 елда туган. Ул да тормышын авыл ху?алыгы бел?н б?йл?г?н: сыер савымчы да, бозау караучы да, пешекче д? булып эшл?г?н. Н?н?ем безне ?ле д? т?мле ризыклары бел?н сыйлый. ? х?зер н?н?ем бел?н бабыкай лаеклы ялда. Без аларга ярд?м ит?без.
Мин ?земне? ?би-бабайларым бел?н горурланам! Бу альбомны кадерл?п саклаячакмын ??м буыннан буынга ул бирелер, дип ышанам.
Карт?т?ем Ф?йзелгаян бел?н картин?ем Н?фис? Нури?хм?товлар.
Бабам Гыйлметдин бел?н ?бием К?шиф? Ш?мсетдиновлар.
Н?н?ем бел?н бабыкай – Ф?нис? ??м С?гыйт?ан Ш?мсетдиновлар.
Дш
Сш
Чш
Пш
?ом
Шм
Якш
27
28
29
30
31
1
2
3
4
Юбилейный фестиваль «Мост дружбы» пройдет в Тюмени в День России
Междугородные звонки с таксофонов стали бесплатными
5
«Русское поле» в Кургане: ярмарка, гигантский рыбный пирог и звезды фолка
6
Сергей Сарычев: обеспечение безопасности детей на дорогах под пристальным контролем
Фестиваль «Многонациональная Россия»
Ураза гаете – и? м?бар?к б?йр?мн?ребезне? берсе
7
Рамазан 2019 Тобольск Синтез
12 июня – День России
Квитка: Госпрограмма развития сельских территорий привлечет в село серьезные ресурсы
Шахмат яратучылар турниры
Ч?ч? алдынгыларын кырда котладылар
Я?алык
Междугородные звонки с таксофонов стали бесплатными
Х?зр?тк? “?л-Ихсан” ордены тапшырылды
К?рк?м традицияг? ?йл?нг?н ифтар
Сала м?четенд? м?кт?п
У?ышлар я?а ?рл?рг? чакыра
Б?гелм? театры “Г?рг?ри кия?л?ре”н алып килде
Китапхан?л?рг? олы б?л?к
Тукманны? тыл ветераннары
Сугыш ветеранын котлап
?лк?нн?рг? ?ан ?ылысын ?л?штел?р
Бакчачы ху?абик?л?рг?
Беренче сынау
Керпене? киеме ни ?чен эн?ле?
Балалар бакчасы бел?н саубуллашып, м?кт?пк? ?зерл?н?л?р
Сак булыгыз – талпан!
??йге айларга сынамышлар
Бик кир?кле койрыклар
В Тюмень приедет выставка «Сокровища музеев России»
Правительство Тюменской области активно поддерживает татарскую общественную организацию
В Тюменской области нет перебоев с получением инсулина
Сергей Сарычев: обеспечение безопасности детей на дорогах под пристальным контролем
Фестиваль «Многонациональная Россия»
Ураза гаете – и? м?бар?к б?йр?мн?ребезне? берсе
Подписка – 2019
8
9
10
Шыгрым тулы залда Ураза б?йр?ме
Фильм, снятый в Тюмени, выходит в российский прокат 13 июня
Фестиваль “Лето в Тобольском Кремле” пройдет при участии академии молодых оперных певцов
«Тюменская авиабаза» закупает лесопожарную технику
11
Квитка: В основе благополучия страны заложен труд и талант граждан
Получить свидетельство о рождении ребенка можно в Перинатальном центре
12
13
Кугалы китапхан?сенд? очрашу
Тюменцев приглашают на фестиваль творческих сообществ «Таврида-АРТ»
14
17 июня – День медицинского работника
Табиб юлы – изгелек юлы
Шифа куллы табибыбыз
Укытучы н?селенн?н
Я?алык
?зг?рм?г?н гореф-гад?тл?р
Т?м?н м?д?ният ?з?генд?
“Т?з?че” милл?тл?р м?д?ниятл?ре йортында
“Ишекне ачуга, д?ньям ч?лп?р?м? килде”
?т?ч бел?н д?геле туйда табынга 23 т?рле салат куела?!
К?ршел?р к?не
Ходай тарафыннан ?зл?штерелг?н ??н?рем
К?ршел?р бел?н очрашу
Профессордан б?л?к
Тугыз авылында я?а м?чет
Якты хыяллар тормышка ашты
Бакчадагы борча ко?гызыннан ничек котылырга?
Бар шундый ш?хес
Подписка – 2019
15
16
Сабантуй 2019 Тобольск
17
Тагын бер “Дуслык к?пере” салынды
18
Акция «Свеча памяти» пройдет в Тюмени с инсценировкой боя
19
Динле якташларыбыз форумнан кайттылар
20
Татарстан президенты Миннеханов Т?м?нд?
О реализации пилотного проекта на территории Тюменской области «Прямые выплаты»
Награждение, конкурс “Я берегу энергию”
21
Т?сле бульварда – “Дуслык к?пере”
“Эшл?г?н эшл?рем турында”
Кырынк?л йолдызчыклары
Укытучы – б?ек исем
Я?алык
Раушан исеменд?ге м?кт?п
Егетл?р гам?лл?ре бел?н сынала
Т?мугтан ?йл?неп кайткан
“Латыйп ?к? кайтып кил?”
Уйлар, уйлар…
Киндерлед? Ураза б?йр?ме
Казанлыда Рамазан ае
Аяусыз язмышлар
Зур гаил?не? данлы ху?абик?се
“Гореф-гад?тл?рен саклаучы гаил?” исемен алдылар
Подписка – 2019
22
23
Росгвардия р?семн?р б?йгесенд? кызларыбыз ?и??че
24
О реализации пилотного проекта на территории Тюменской области «Прямые выплаты»
Аманадта я?а м?чет ачылды
25
26
27
28
29
30
конструкция РФ провозглашает Россию социальным государством. Что это значит?
в треугольнике авс угол с=90,св=8,соsВ=(2корня из 5)/5.найдите ас
Три брата возраст которых 12,8 и 6 лет соотвественно,поделили между собой 18 конфет на части,обратные их возрасту.Сколько конфет досталось младшему брату
В дни счастья будь чист сердцем в дни горя будь тверд сердцем
Подберите к словам однокоренные с беглыми гласными
Верхушек, опушек, прыжок
в кафе за четырехместные столики могут сесть одновременно столько же человек ско? ?ько за шестиместные в столовой. Сколько столиков в кафе если в столовой их восемь
объясните как поэтапно нужно делать это задание в программе Excel
История 5 класс 4.Самым прекрасным творением греческих строителей был храм богини_______.Его название_________. 5.На том месте,где,согласно мифу,спорили между собой Афина и Посейдон,находится храм.В одном из его портиков вместо обычных колонн стоят________. Заранее спасибо** Срочно помогите!!!!
велосипед проехал 30 % пути и еще 20 км Врезультате пройденное расстояние составило половину всего пути ,Каков весь путь
Найдите крайние точки Северной Америки, определите их координаты и протяжённость материка в градусах и километрах с севера на юг и с запада на восток.Заранее спасибо)
Минем гаил?м.
Гаил? башы – тынычлык. Гаил? ??ркем ?чен кадерле. Гаил?сен яратмаган кеше булмыйдыр. Мин д? ?з гаил?мне бик яратам.
Безне? гаил? бик зур. Безне? гаил?д? алты кеше. ?ебезд? и? ?лк?не, х?рм?тлесе – бабам. А?а х?зер 84 яшь. Без бабабызны бик яратабыз ??м х?рм?т ит?без. Бабамнан кала ?тием – гаил? башлыгы. ?ти безг? ?зене? акыллы ки??шл?рен бир?.
2002 нче елны? июненд? ?зен? гомер юлдашы итеп ?ниемне сайлый. Шул к?нн?н гаил? корып берг? яши башлыйлар. ?нием – безне? ?чен ?йне? кояшы дис?? д? була. Ч?нки ул безне ??рвакыт елмаеп каршы ала ??м елмаеп озатып кала. ?нием авыр вакытларда безг? ярд?м ит?. Д?ресл?рне х?зерл?г?нд? ?нием бел?н ?тием ??рвакыт ярд?мг? кил?л?р. ?нием ?зене? т?мле ашлары, к?л?ч й?зе бел?н безне тагы да канатландырып тора.
Мин апамны да бик яратам. Ул ми?а д?рес х?зерл?рг? булыша, берг?л?п уеннар уйныйбыз.
Минем яраткан энем – Муса. Аны? бел?н р?х?тл?неп уйныйбыз, шаярабыз.
?ти-?ниемне? и? акыллы малайлары — мин. Мин икенче сыйныфта, “4”ле ??м “5”ле билгел?рен? ген? укыйм.
Гаил?без бик тату ??м бик тырыш. Безд? бер?? д?, беркайчан да эшсез утырмый. Безне? гаил?д? ??ркайсыбызны? эше бар. Т?п эшебез уку булса да, ?й ?ыештыру, ид?нн?рне, савыт-сабаларны юу шикелле эшл?р бел?н ?ниебезне борчымаска тырышабыз. Апа бел?н без х?зер зурлар инде, ?зебез д? булдырабыз андый гына эшл?рне.
Буш вакытларыбызда, берг?л?шеп, кроссвордлар чиш?рг?, компьютерда интеллектуаль уеннар уйнарга, кинолар карарга ??м китаплар укырга яратабыз. Аннан берг?л?шеп фикер алышабыз. Кемг? н?рс? ошаганын, н?рс? ошамаганын ачыктан-ачык с?йл?ш?без.
Мин ?з гаил?мне бик т? яратам. Бабамны да, ?ниемне д?, ?тиемне д?, апамны да, апаемны да бик т?, бик т? яратам. Алар да мине яраталар. Мин аларны? ??рчак сау-с?лам?т, озын гомерле, б?хетле булуларын тел?п яшим. Б?тен-б?тен гаил?л?рг? д? и? изге тел?кл?ремне телим. ? кешег? тел?г?н изге тел?кл?р унлата, й?зл?т? савап булып кешег? кире кайта ул, улым, дип ?йт? иде минем якын ?бием. Мин б?тен кешел?рне? бер-берсен? изге тел?кт? булып яш??л?рен телим.
Безне? гаил?.
Минем исемем Р?ст?м. Ми?а ун яшь. Безне? гаил?д? д?рт кеше бар- ?тием, ?нием, абыем ??м мин. Абыем Риаз исемле. А?а унбиш яшь.
Мин ?земне? гаил?мне яратам ??м кадерлим, ч?нки гаил?д? ген? чын ярату таба алам.
Гаил?д? ген? балалар д?рес т?рбия ала. Минем ?ти-?нием безне бик яраталар. Мин шатлыгымны да, борчуларымны да аларга с?йлим. Алар мине а?ларга тырышалар.?г?р мин хата ясасам, аларны ты?ламасам да ?тием мине ачуланмый. Ул ми?а яхшылап а?лата, шу?а да минем аны гел ты?лыйсы гына килеп тора.
Безне? гаил? бик тату ??м б?хетле. ?ти-?нием ?йд? тынычлык, ярату булсын ?чен к?п к?ч куялар. Безне? балачагыбыз к??елле, матур булсын ?чен тырышалар. Алар безг? матур киемн?р алып бир?л?р, т?мле ризыклар бел?н сыйлыйлар.
Ял ит?л?рне ??м к??ел ачуларны без берг? уздырабыз. Х?тта кунакка да гел берг? барабыз. ?би-бабайны?, туганнарны? х?лл?рен белешеп торабыз. Шулай ук без берг? ял ит?рг? яратабыз. ??й к?нн?ренд? еш кына су коенырга барабыз. Гаил? дуслары бел?н табигать кочагына ял ит?рг? чыгабыз, т?рле уеннар уйныйбыз.
Минем ?ти-?нием бигр?к т? рухи яктан т?рбиял??г? зур игътибар бир?л?р. Безне яхшылык бел?н начарлыкны аера белерг?, кешел?р бел?н уртак тел табарга, укытучыларны х?рм?т ит?рг?, ты?лаучан, хезм?т с?юч?н ??м намуслы булырга ?йр?т?л?р.
Алар безг? ?фьюнбазлык, т?м?ке тарту, исерткеч эчемлекл?р бел?н мавыгу с?лам?тлекк? зыян китерерг? м?мкин ик?нлеген а?латалар. Моннан тыш кил?ч?кт? безг? гаил? кору ?чен нинди сыйфатлар кир?клеген а?латалар. Мин ?земне? и? якын кешел?рем – ?ти-?нием? бик р?хм?тлемен, алар тормышта и? ныклы тер?к. С?лам?т булыгыз, озак яш?гез безне? кадерлел?ребез!
Ганеев Р?ст?м
2 сыйныф
Нык тату гаил? нинди була? М?гаен, бу сорауга кистереп кен?
?авап бир?е м?мкин т?гелдер. Бик гади н?рс? т?гел ул гаил?. Яхшы гаил?
– саф чык тамчысы кебек. Анда безне? ??мгыятебезд?ге социаль ??м
?хлакый м?н?с?б?тл?рне? к?пкырлы д?ньясы чагыла. Яхшы гаил?кеше
?чен зур б?хет ул. Безне? илебезд? гаил?аерым кешене? эше ген? т?гел, ул
д??л?тне? ?злексез игътибар ?з?генд? торучы бер бер?млеге. Д??л?т гаил?
турында зур кайгыртучанлык, игьтибарлылык к?рс?т?. Балалар
учреждениял?ре ки? ??елдерел?. Т?рле пособиял?р т?л?н?, балалар сау
с?лам?т ?ссенн?р, яхшы т?рбия алсыннар ?чен к?п к?ч т?гел?.Тик б?хетле
гаил? кору ?чен ?ти?нине? барыннан да элек берберсен? булган
м?х?бб?те, ихтирам ит?л?ре, ?итдилекл?ре, берберсен а?лаулары, ?д?пле
булулары ??м башка бик к?п н?рс?л?рг? б?йле ик?нлеге к?рен?.
?йе, ?ти гаил?д? – баш кеше, ул ?зе гаил? ?гъзаларына ?рн?к
булырдай кеше. Ул и? к?п табучы, и? к?чле, и? ?аваплы, барлык
м?сь?л?л?рне х?л ит?че. Ул уйнап кына бодай бел?н капчыкларны к?т?р?
ала, печ?н чапканда чалгысы да аны? кулында уйнаклап кына й?ри. ?тием
мине ачуланганы да юк, л?кин аны? с?зе шундый да ?темле, ? к?з карашы?
Ул ми?а караганда, мине ?т?ли к?р? кебек тоела.?тиемне мин яратам да,
х?рм?т ит?м, кайвакыт нишл?птер куркам да …
?ни, ?нием, ?нк?й… ??ркем ?чен бик кадерле, назлы, ?ылы с?з бу.
К??елебезд? булган б?тен матурлыкны, р?хм?тне шушы гади с?зг? салабыз.
??рвакыт яныбызда булган, у?ышларыбызга шатланып, канатланып,
кайгыларыбызны уртаклашып яш?г?н м?рх?м?тле ?ниебезг? энд?ш?без.
… Бер кечкен? кыз ?нисенн?н аерылып калганда, кызчыкка ярд?м
ит?р ?чен, аннан сорыйлар: “Сине? ?ние? нинди?” Шунда кечкен? кызчык
?авап бир?: “Сез белмисезмени? Минем ?нием и? матуры, и? яхшысы”.
Шулай кечкен? вакытта да, олайгач та ??р кешег? ?з ?нисе и? изге, и?
матуры, и? ягымлы ??м игътибарлы булып к?рен?.
Ми?а да ?з ?нием – и? г?з?л, и? сылу, и? к?рк?м. Буе бел?н ул озын
т?гел, русча ?йтк?нд? “ и ноги не от ушей растут”, муены да бик озын т?гел,
ч?чл?ре д? бик куе озын т?гел, ? к?зл?рен? караса? – д?няны? г?з?ллеген,
?ниемне? сабырлыгын, акыллылыгын, барысын да белг?нен, а?лаганын
к?р?се?. А?а артык с?з д? ?йтерг? кир?кми, ул б?тен минем хис
тойгыларымны, уйх?ср?тл?ремне минем к?зл?ремн?н карап бел?.Бервакыт
м?кт?пт?н эчем пошып кайткан идем. Рус ?д?биятына кич буе ?зерл?ндем,
укыдым, тырыштым, ятладым, д?рест? тырышып ?авап бирдем, ?аным
ф?рманым бел?н ышанган идем: д?рест? ми?а яхшы билге куячаклар,
ч?нки мин гад?ти тырышлыгым бел?н тырышмадым, б?т?нч?, ?анымны
бирг?н кебек тырышкан идем.? ми?а салкын су сипк?н кебек, “Ладно, на
Башкортстан Республикасы М?гариф Министрлыгы
Краснокама районы М?гариф б?леге
Гаил? фотоальбомы
(инша)
«Семейный архив» конкурсына
Саузбаш т?п гомум белем бир?
м?кт?бене? 7–нче сыйныф укучысы
Ш?мсетдинов ?лмирне? и?ади эше
Укытучы: В?лиева М.Ф.
Февраль, 2016 ел
??р йортта бар гаил? альбомы,
??р кем кадерл?п саклыйдыр аны…
Минем кулымда гаил?безд?ге изге комарткыны? берсе – фотоальбом. Мин кадерл?п кен? аны? беренче битен ачам. Анда минем ?тием ягыннан карт?т?ем Ф?йзелгаян бел?н картин?ем Н?фис? Нури?хм?товлар. Ф?йзелгаян карт?т?ем – Б?ек Ватан сугышы ветераны. Ул сугышны башыннан алып ахырына тиклем ?тк?н. Армия сафларына сугышны? т??ге к?нн?ренд? ?к алына. А?а ул вакытта бары тик 16 яшь була. Карт?т?ем? тормышны? ачысын да, т?чесен д? татырга туры кил?. 1944 елда карт?т?ем яраланып, госпитальг? эл?г?. ?и?? к?нен д? ул шунда каршы ала. Яралар ?кренл?п т?з?л?, ?мма карт?т?ем гомерлекк? чатанлап кала, култык таягы бел?н й?рерг? м??б?р була. Сугыш вакыйгалары озак еллар онытылмый, иск? т?шереп тора. Кызганычка каршы, мин карт?т?емне бер кайчан да к?рм?дем, тик фотодан гына бел?м, ?мма мин аны? бел?н нык горурланам. Ул дошманнардан илебезне саклаган, ?и??г? зур ?леш кертк?н. Сугыштан со? карт?т?ем авылны? и? чиб?р, у?ган кызларыны? берсен? ?йл?н?. Шулай итеп я?а гаил? корыла. ??м мен? ул – минем картин?ем Н?фис?. Ул гаил?безне? и? х?рм?тле, абруйлы кешесе. Хезм?т ??м тыл ветераны. Аны? яшьлеге бик ачы еллар – Б?ек Ватан сугышы еллары бел?н туры кил?. Ул елларны? б?тен авырлыгын картин?ем ?з ?илк?сенд? к?т?р?. Гаил? т?зеп, бер-бер артлы алты бала д?ньяга кил?. Сугыш коткылары инде тынып барса да, картин?ем Н?фис?г? язмыш тагы да ныграк ачы кайгылар китер?: башта аны? с?екле ире, ? со?ыннан ?ч баласы вафат булалар. Картин?й бу авырлыкларга да бирешми, т?з?, ничек т? яш?рг? тырыша, калган ?ч баласын аякка бастыра, ??р даим авылны? лаеклы гаил?л?р исемлегенд? й?ри. Мин ?ле д? х?терлим: ул ??р чак зур гаил?безне ?ыеп, т?рле кызыклы х?лл?р турында с?йли иде, аны? ?ылы карашы, ягымлы с?зл?ре минем колагымда чы?лый кебек. Кызганыч, картин?ем инде ике ел безне? арабызда юк. ?мма без аларны онытмыйбыз.
Саклык бел?н ген? альбомны? икенче битен ачам: анда ?тиемне? ?тисе яклап бабам Гыйлметдин бел?н ?бием К?шиф? Ш?мсетдиновлар. Гыйлметдин бабам да – Б?ек Ватан сугышы ветераны. Сугышта яраланган, калган бар гомерен колхоз кырларында тир т?геп эшл?г?н. ?бием К?шиф? тыл ??м хезм?т ветераны.
Мен? альбомны? ?ченче бите – аннан ми?а, елмаеп, н?н?ем бел?н бабыкай – Ф?нис? ??м С?гыйт?ан Ш?мсетдиновлар карый. Мин аларны бик нык яратам. Алар безне кечкен?д?н татулыкка, яхшылыкка ?йр?т?л?р. Бабыкай да, н?н?ем д? – авылны? х?рм?тле кешел?ре. Бабыкай 1950 елда д?ртенче бала булып д?ньяга туган. Бала чактан ук техника яраткан, шу?а да тормышын транспорт бел?н б?йл?г?н. Ул гомере буе колхозда механизатор булып эшл?г?н. Хезм?т ветераны исемен? лаеклы булган. Н?н?й 1956 елда туган. Ул да тормышын авыл ху?алыгы бел?н б?йл?г?н: сыер савымчы да, бозау караучы да, пешекче д? булып эшл?г?н. Н?н?ем безне ?ле д? т?мле ризыклары бел?н сыйлый. ? х?зер н?н?ем бел?н бабыкай лаеклы ялда. Без аларга ярд?м ит?без.
Мин ?земне? ?би-бабайларым бел?н горурланам! Бу альбомны кадерл?п саклаячакмын ??м буыннан буынга ул бирелер, дип ышанам.
Карт?т?ем Ф?йзелгаян бел?н картин?ем Н?фис? Нури?хм?товлар.
Бабам Гыйлметдин бел?н ?бием К?шиф? Ш?мсетдиновлар.
Н?н?ем бел?н бабыкай – Ф?нис? ??м С?гыйт?ан Ш?мсетдиновлар.
Дш
Сш
Чш
Пш
?ом
Шм
Якш
27
28
29
30
31
1
2
3
4
Юбилейный фестиваль «Мост дружбы» пройдет в Тюмени в День России
Междугородные звонки с таксофонов стали бесплатными
5
«Русское поле» в Кургане: ярмарка, гигантский рыбный пирог и звезды фолка
6
Сергей Сарычев: обеспечение безопасности детей на дорогах под пристальным контролем
Фестиваль «Многонациональная Россия»
Ураза гаете – и? м?бар?к б?йр?мн?ребезне? берсе
7
Рамазан 2019 Тобольск Синтез
12 июня – День России
Квитка: Госпрограмма развития сельских территорий привлечет в село серьезные ресурсы
Шахмат яратучылар турниры
Ч?ч? алдынгыларын кырда котладылар
Я?алык
Междугородные звонки с таксофонов стали бесплатными
Х?зр?тк? “?л-Ихсан” ордены тапшырылды
К?рк?м традицияг? ?йл?нг?н ифтар
Сала м?четенд? м?кт?п
У?ышлар я?а ?рл?рг? чакыра
Б?гелм? театры “Г?рг?ри кия?л?ре”н алып килде
Китапхан?л?рг? олы б?л?к
Тукманны? тыл ветераннары
Сугыш ветеранын котлап
?лк?нн?рг? ?ан ?ылысын ?л?штел?р
Бакчачы ху?абик?л?рг?
Беренче сынау
Керпене? киеме ни ?чен эн?ле?
Балалар бакчасы бел?н саубуллашып, м?кт?пк? ?зерл?н?л?р
Сак булыгыз – талпан!
??йге айларга сынамышлар
Бик кир?кле койрыклар
В Тюмень приедет выставка «Сокровища музеев России»
Правительство Тюменской области активно поддерживает татарскую общественную организацию
В Тюменской области нет перебоев с получением инсулина
Сергей Сарычев: обеспечение безопасности детей на дорогах под пристальным контролем
Фестиваль «Многонациональная Россия»
Ураза гаете – и? м?бар?к б?йр?мн?ребезне? берсе
Подписка – 2019
8
9
10
Шыгрым тулы залда Ураза б?йр?ме
Фильм, снятый в Тюмени, выходит в российский прокат 13 июня
Фестиваль “Лето в Тобольском Кремле” пройдет при участии академии молодых оперных певцов
«Тюменская авиабаза» закупает лесопожарную технику
11
Квитка: В основе благополучия страны заложен труд и талант граждан
Получить свидетельство о рождении ребенка можно в Перинатальном центре
12
13
Кугалы китапхан?сенд? очрашу
Тюменцев приглашают на фестиваль творческих сообществ «Таврида-АРТ»
14
17 июня – День медицинского работника
Табиб юлы – изгелек юлы
Шифа куллы табибыбыз
Укытучы н?селенн?н
Я?алык
?зг?рм?г?н гореф-гад?тл?р
Т?м?н м?д?ният ?з?генд?
“Т?з?че” милл?тл?р м?д?ниятл?ре йортында
“Ишекне ачуга, д?ньям ч?лп?р?м? килде”
?т?ч бел?н д?геле туйда табынга 23 т?рле салат куела?!
К?ршел?р к?не
Ходай тарафыннан ?зл?штерелг?н ??н?рем
К?ршел?р бел?н очрашу
Профессордан б?л?к
Тугыз авылында я?а м?чет
Якты хыяллар тормышка ашты
Бакчадагы борча ко?гызыннан ничек котылырга?
Бар шундый ш?хес
Подписка – 2019
15
16
Сабантуй 2019 Тобольск
17
Тагын бер “Дуслык к?пере” салынды
18
Акция «Свеча памяти» пройдет в Тюмени с инсценировкой боя
19
Динле якташларыбыз форумнан кайттылар
20
Татарстан президенты Миннеханов Т?м?нд?
О реализации пилотного проекта на территории Тюменской области «Прямые выплаты»
Награждение, конкурс “Я берегу энергию”
21
Т?сле бульварда – “Дуслык к?пере”
“Эшл?г?н эшл?рем турында”
Кырынк?л йолдызчыклары
Укытучы – б?ек исем
Я?алык
Раушан исеменд?ге м?кт?п
Егетл?р гам?лл?ре бел?н сынала
Т?мугтан ?йл?неп кайткан
“Латыйп ?к? кайтып кил?”
Уйлар, уйлар…
Киндерлед? Ураза б?йр?ме
Казанлыда Рамазан ае
Аяусыз язмышлар
Зур гаил?не? данлы ху?абик?се
“Гореф-гад?тл?рен саклаучы гаил?” исемен алдылар
Подписка – 2019
22
23
Росгвардия р?семн?р б?йгесенд? кызларыбыз ?и??че
24
О реализации пилотного проекта на территории Тюменской области «Прямые выплаты»
Аманадта я?а м?чет ачылды
25
26
27
28
29
30
Сочинение / Мин гаил?мне яратам
Мин б?л?к?й чакта, 2008 ел илебезд? Гаил? елы дип игълан ителде. Телевизордан эмблемасы да к?рс?телеп торды. Эмблемада ?ти, ?ни, балалар сур?тл?нг?н булса да, минемч?, гаил?л?р т?рле булырга м?мкин. М?с?л?н, ?би яки бабай бел?н оныклар, ?ни бел?н балалар, ?ти бел?н балалар, ? кайбер очракларда балалар ?зл?ре ген? д? бер гаил? булып яш?рг? м?мкинн?р. Ничек кен? булмасын, мондый гаил?л?рне? д? гаил? булып аталырга ??м б?хетле булырга хаклары бар дип уйлыйм мин.
? х?зер ?земне? гаил?м турында язасым кил?. Безне? гаил? д? эмблемага туры кил?. Безне? гаил?безд? д?рт кеше: ?тием, ?нием, апам ??м мин. Гаил?без бик тату ??м бик тырыш. Безд? бер?? д?, беркайчан да эшсез утырмый. ?тием бел?н ?ниемне? эшл?ре д? уртак. Алар ??рчак ?зара с?йл?ш?л?р, ки??шл?ш?л?р, фикерл?ш?л?р. Безне? фикерл?рне бел?се килеп, безд?н д? ки??шл?р сорыйлар. Шулай ?ыелып, фикерл?шеп, уен-к?лкеле с?йл?ш?л?рд?н я?а идеял?р туа.
?й эшл?рен д? берг?л?п эшл?рг? яратабыз. ?ниебез т?мле итеп ашлар пешер?. Т?п эшебез уку булса да, ?й ?ыештыру, ид?нн?рне, савыт-сабаларны юу шикелле эшл?р бел?н ?ниебезне борчымаска тырышабыз. Апа бел?н без х?зер зурлар инде, ?зебез д? булдырабыз андый гына эшл?рне. Вакыты булганда, безг? ?тиебез д? ярд?м ит?.
Буш вакытларыбызда, берг?л?шеп, кроссвордлар, сканвордлар чиш?рг?, компьютерда интеллектуаль уеннар уйнарга яратабыз. ?тиебез бик белемле, эрудит кеше безне?. Безг? д? к?п кызыклы м?гъл?мат бир? ул, без белм?г?н ??м а?ламаган к?п н?рс?л?рне гади ??м кызыклы итеп а?латып бир?. Кайбер телетапшыруларны ??м кинофильмнарны да берг?л?п карарга яратабыз. Театрларга, концертларга да к?п вакытта берг?л?п й?рибез. Аннан берг?л?шеп фикер алышабыз. Кемг? н?рс? ошаганын, н?рс? ошамаганын ачыктан-ачык с?йл?ш?без.
?ебез кечкен? булса да, безд? ??рчак кунаклар к?п була, ч?нки туганнарыбыз, гаил? дусларыбыз к?п безне?. Барысы бел?н д? тату, аралашып яшибез. ?тием д?, ?нием д? ? авыл балалары. Алар республикамны? ике районында туып-?сеп, Казанда очрашканнар ??м яратышып гаил? корганнар. ?би-бабаларыбыз да, к?пл?г?н туганнарыбыз да авылда яши. Буш вакыт булу бел?н, без аларны? х?лл?рен белешеп, кир?к булганда булышып та кил?без. Авылда алар ? т?ртипле, акыллы, х?рм?тле кешел?р. Гаил?мне мин алардан башка к?з алдына да китер? алмыйм. Т?рле ?ирл?рд? яш?с?к т?, без б?тен туганнарыбыз бел?н берг?л?шеп, дус булып, зур бер тату ??м матур гаил? булып яшибез.
Мин ?з гаил?мне бик т? яратам. ?ниемне д?, ?тиемне д?, апамны да бик т?, бик т? яратам. Алар да мине яраталар. Мин аларны? ??рчак сау-с?лам?т, озын гомерле, б?хетле булуларын тел?п яшим. Б?тен-б?тен гаил?л?рг? д? и? изге тел?кл?ремне телим. ? кешег? тел?г?н изге тел?кл?р унлата, й?зл?т? савап булып кешег? кире кайта ул, кызым, дип ?йт? иде минем д?? ?ни. Мин б?тен кешел?рне? бер-берсен? изге тел?кт? булып яш??л?рен телим.
http://insha.ru/text/10
МБГБУ “ Казанбаш т?п м?кт?бе”
Сочинение
Тема: “Минем гаил?м язмышында
сугыш фа?игасе”
Башкарды: Хисм?туллина Раил? Илшат кызы
?ит?кче: Габдрахманова Луиза Мин?а? кызы
2012
План
1.Халык язмышында Ватан сугышы чоры.
2.?бием Низамиева Банатны? тормышы.
1941 елны? 22нче июне ??м 1945 нче елны? 9 нчы мае.Шушы ике к?н арасында Ватаныбыз тарихыны? аерым бер олы с?хиф?се ята.Ул-совет халкыны? Б?ек Ватан сугышында фашистлар Германиясен? ??м аны? союздашларына каршы 1418 к?н ??м т?н буена барган фидакарь к?р?ше.
Б?ек Ватан сугышыны? ?и?? бел?н т?мамлануы сугышчыларны? ??м тыл хезм?тч?нн?рене? массак?л?м сугышчан ??м хезм?т батырлыгы, фидакарьлеге н?ти??се була. Авыр сынау елларында туган илг? м?х?бб?т, басып алучыларга карата кайнар н?фр?т совет ??мгыятен бер йодрыкка туплый, а?а бетмэс-т?к?нм?с к?ч бир?.
Сугыш елларында авылда хатын-кызлар, картлар ??м балалар т?п эшче к?ч була.Республика колхозларында хатын-кызлар ?лешен? барлык ис?пк? алынган хезм?т к?нн?рене? д?ртт?н ?ч ?леше туры кил?.
Сугыш елларында авыл халкы ?илк?сен? зур авырлыклар т?ш?.Авыл халкына ачлык, ялангачлык, т?рле авырулар, бер кара?гыдан икенче кара?гыга кад?р авыр хезм?т, кыскасы, барысын да татырга туры килде.
Урам буйлап ?ил-?ил атлап кем бара? ?лб?тт?, минем ?бием Банат.Билен? т?шк?н кетерд?п торган ап-ак яулыгы адым тизлегенн?н хасил булган ?илд? кабарып-канатланып, ки? урамга яктылык сибеп, иясенн?н калышмаска тырышкандай, очынып-очынып ?илк?сенн?н кочып-кочып ала. Мондый ак яулык минем Банат ?бид? ген?.Т?м-т?г?р?к бит алмалары алсу-кызыл, ?зе очраган ??ркемг? елмаеп с?лам бир?.
? берк?нне ул кулына таяну таягы тоткан иде.Адымнары акрын, й?зенд? сагыш.
?йе,табигатьт? ??рн?рс? чикле.Яшьлекне? чиген к?пме ген? сузса? да, аны тотып-тер?теп торырдай к?ч юк. Банат ?бинекед?й утлы яшьлекнеке д?.
??рн?рс?г? ?лгер, кыю,чая,туры ?бием Х?ерлбанат Низамиевага Алла?ы Т?гал? яшьлекне? ген? т?гел, гомерне? д? чын м?гън?сенд? утлы-яшенлесен бирг?н. Яшен суга аны. Сугыш арты елларында басуда урак ?сте.К?к к?кр?п яшенле я?гыр кил?. Авыл ерак, качар урын юк. Яшен шары бер-берсен? сыенышып утырган кызлардан ?бием Банатны сайлый. Дошманны ?и?еп кайткан Н??ип беренче булып х?лне а?лап ала, чалгы бел?н ?ирне чокый башлый.К?м?кл?шеп г??д?се сыярлык чокыр ясыйлар да, ?бием Банатны к?меп куялар. Ул арада кин?т килеп чыккан кара болыт зур эш башкаргандай ут уйнатып ашыга-ашыга китеп т? бара. Кыз к?зл?рен ача.”Мин бит ?ле яш?рг? тиеш! Минем балалар ?стер?сем бар бит ?ле! Минем яшисем, тормышны?, бу д?ньяны? р?х?тл?рен д? к?р?сем кил?!”диг?нд?й,торып та утыра уракчы кыз.
Унбиш яшенн?н колхозда (х?зер бу колхоз юк инде) сыер савучы булып эшл?г?н, михн?тне? и? ачысын татыган, инде ??р аяз,тыныч та?да кил?ч?кк? ?мет баглап й?рг?н чак бит бу.
…Сугыш барганда авылда бернич? кызны район ?з?ген? чакыртып алалар.
-Подвалга гына булсак иде диеп тели идек. Анда б?р??гене чи килеш ашыйбыз.Башка ризык юк. Атна –ун к?нн?н Казанга кирпеч заводына ?иб?рдел?р. Эш коточкыч авыр. Ял к?не юк. Эш с?гате ?т?г? б?лм?г? кайтып авабыз.?з киемн?ребез бел?н ид?нд? йоклыйбыз. Аш диг?не-ярмалы су.Туган авылны, ?ниемне ?зелеп сагындым.Бу авырлыкларга т?з? алмыйча аннан качтым мин. Артымнан ук килеп т? ?иттел?р, ябып та куйдылар, -дип с?йли Банат ?бием.
Д?рт ай Казан т?рм?сенд? утырып чыга ул.Шул михн?тл?рне кичереп, инде яшенн?н д? ис?н калгач, бер?н-с?р?н булса да, ир-егетл?р кайтып, авыл тормышы ?анлана т?шк?ч, гаил?ле булу б?хетен? иреш? ?бием Банат.Ир-атны зарыгып к?теп алып, бармак бел?н ген? саный торган к?нн?рд? кия?г? чыгып ?з гаил??не булдыру , чыннан да, б?хет була ул чакта. ? т?в?кк?л ?бием Банат ?чен батырлык та.Ике аягы да тубыктан ?зелг?н егет бел?н б?ген кайсы кыз тормышын б?йл?р иде ик?н?Бабаем Габделф?ртне? сугыштан кайтуы ?зе бер тарих. Ул 1942 нче елда сугышка алынып, фашистларга каршы к?р?шк?н. Смоленск янында аяусыз сугыш вакытында бабам каты яралана. Аны? янында гына дошман снаряды шартлый ??м ике аягы да яралана. Госпитальд? врачлар аякларын кис?рг? м??б?р булалар. Яралары т?з?лер-т?з?лм?с к?е аны ?ен? кайтарып ?иб?р?л?р.
…Авыл Советына район х?рби комиссариатыннан х?б?р кил?.”Ашыгыч! Ат бел?н яралы солдатны алырга килегез.” 12 яшенн?н ат ?игеп колхозда эшл??че, бернинди каршылык алдында югалып калмый торган чакма таштай тапкыр Вагыйз М?х?мм?т?ановны аты бел?н солдатны алырга Арчага вокзалга ?иб?р?л?р.
?й бу язмыш!Еллар ?тк?ч Г?птелф?рт бабай бел?н Вагыйз кодалар булып куймасынмы? Инде районда танылып, мактаулы исемн?р алырга ?лгерг?н Арча “Сельхозтехника”сында эшл??че Вагыйзне? олы кызы Р?мзия Г?птелф?рт бабайны? олы улы ???д?тк? кия?г? чыга. ???д?т абый кызны узе т?зег?н я?а ?йг? алып кайта.Бу к?нн?н со? 30 ел ?теп т? кит?.Кызганыч, улыны? ?йл?н?ен д? , б?генге шатлыкларын да Г?птелф?рт бабай к?рми. 50 яшен д? тутырмыйча, алты баласын Банат ?бине? бер?зен? калдырып, якты д?ньядан китеп бара ветеран.Банат ?би озак еллар ?зе ген? яш?де. Бакча тутырып б?р??гесен, яшелч?сен утыртты. Аны? ??р к?не гомер буе хезм?т бел?н, х?р?к?тт? ?тк?н. 90 яшен? ?итк?нд? д? сарыклар асрап, оныкларына ?ылы оекбашлар б?йл?п кидерг?н ?бием.
“Кара к?зл?р ?ит?,т?нн?рен куркам. Ачлыкка т?зеп була, ялгызлыктан читен берн?рс? д? юк ик?н, “-дип елый ул.
Т?лгать абый гаил?се бел?н Казанда, Равия апай Т?ркм?нстанда ук. Ф?ргать абыйны к?пт?н ?ирл?дек. Заманында колхозны? алдынгы сыер савучылары Х?мид? апай бел?н т?пчеге ?нием Рания бер-берсенн?н булдыклы Илфат абый ??м ?тием Илшатка чыгып, аылда гомер ит?л?р.Илфат абый бел?н Х?мид? апай авыл очында йорт ?иткердел?р, берд?нбер Илфиратларына 9 яшь.?тисен?н ?ч яшьт? ятим калган ?нием Рания ?зе д?рт бала ?нисе х?зер.
Мин ?биемне бигр?к т? яратам. Авылда и? ?лк?не минем ?би.18 нче майда а?а 94 яшь тула. Б?ген инде ул безне? янда яши. Кечкен? се?лем Алин?г? ?киятл?р , безг? ?зене? башыннан кичк?нн?рен с?йли. Х?зерге тыныч тормышны? кадерен белеп, т?ртипле, акыллы , ми?ербанлы балалар булып ?с?ебезне тели. “ Раил? матур да, ?лгер д?,?ткен д? ?зе. Коеп куйган ?бисе, ”- дил?р минем турында.
Б?ек Ватан сугышыны? д??ш?тле ??м фа?игале к?нн?ре елдан-ел ераклаша бара. Л?кин халкыбыз кичерг?н ул кайгы-х?ср?тл?р ?ичкайчан онытылмас.Миллионнарча гаил?л?р сугышта ??лак булган, х?б?рсез югалганнарны? язмышын бел? алмады. Ил азатлыгы ?чен изге сугышта ??лак булучыларны? исемн?рен м??гел?штер? эше б?ген д? д?вам ит?. Бу эшт? ??ркем ?зенн?н ?леш кертерг? бурычлы. Б?генге к?нд? ис?н сугыш ??м тыл ветераннары яшь буынны? тиешле ихтирамын, игътибарын тоеп яш?сен иде. Б?генге тыныч тормышта яш?вебез ?чен без аларга бурычлы. ?лк?н буынны? сугыш ??м сугыштан со?гы героик тормышы безне? ?чен ??рчак ?рн?к. Илебез к?ге тыныч, аяз, булсын, сугыш аф?те кил?ч?к буыннарга кагылмасын.
Ныклы гаил? ил тер?ге..
Кешене? гомере бик кыска. Шушы вакыт эченд? ул к?п н?рс?г? ?лгерерг?: укырга, эшл?рг?, тормышта ?з юлын табарга, гаил? корырга, балалар ?стерерг?, яхшылыклар кылырга, ?зе турында кил?ч?к буынга якты ист?лек калдырырга тиеш.
Мин гаил?не кил?ч?к буыннар т?рбиял?н? торган кош оясына ти?лим. Кош баласы оясыннан очканда, канатлары нык булырга тиеш. ? безг? ата-аналар “ук”ны гаил?д? юнарга ?йр?терг? тиеш. Буш нигезд?, т?рбиясезлек х?кем с?рг?н гаил?д? ?ск?нн?р “ук” юна алмый. Адашып, югалып калалар. Аларны? гаебе бармы со?? Ата-ана баласына д?рес юл к?рс?тм?г?н, “ук”ны юна белм?г?нн?р.
Гаил? – кешег? кир?кле ?ылы учак ул. ??рвакытта да кешег? кайтып сыенырлык нигез, тыныч почмак кир?к. Ни ген? булмасын, кеше гаил? кочагында ял ит?, рухи к?ч ?ыя, к??елен бушатып, к??ел ??р?х?тл?рен д?валый. Тату, дус, берд?м гаил?л?р ген? ыру-н?селебезне? абруен арттыра, с?лам?т тормыш нигезен т?шкил ит?.
??р гаил? – аерым бер д??л?т дил?р. Минемч?, бу бик д?рес. Ч?нки ??р гаил?не? ?зен? ген? хас йолалары, б?йр?мн?ре, х?тта законнары бар. ? мин ?зебезне? гаил?безне? туграсын и?ат иттем.
Тугра – гаил? символы. Безне? н?сел гомер-гомерг? ?ир бел?н б?йле булган, иген икк?н, терлек ?стерг?н. Туградагы башаклар шул хакта. ? гармун безне? гомерлек юлдашыбыз. Кешел?рг? мо? таратабыз, шатлык-куаныч ?л?ш?без. Заман белемле булуны тал?п ит?. Туградагы китап шу?а ишар? ит?. Ч?нки буыннан-буынга к?ч? килг?н м?гъриф?тлелекне без д?вам ит?без. Атадан к?реп ук юнабыз. Туградагы солдат илебез сагында торырга ?зерлегебезне к?рс?т?. Туграда к?рс?телг?н законнар, гореф-гад?тл?р, йолалар буыннан-буынга к?ч? кил?. ??р гаил? – ?зе бер серле сандык ул. Ата улын, ана кызын тормыш нечк?лекл?рен а?ларга ?зенч? ?йр?т?. Кил?ч?к гаил?д? салына, ата-ана “ук”ны ничек юна, бала шундый була. Тату гаил?д? т?рбиял?нг?н бала аны? ?ылысын саклап с?ндермич? кил?ч?к ??м б?хет угын юначак.
Бу д?ньяда ничек яш?с?к т?,
Агымсудай вакыт тиз ?т?.
Уфтанмаслык булсын гомер юлы
Татулыкка ?ирд? ни ?ит?!
конструкция РФ провозглашает Россию социальным государством. Что это значит?
в треугольнике авс угол с=90,св=8,соsВ=(2корня из 5)/5.найдите ас
Три брата возраст которых 12,8 и 6 лет соотвественно,поделили между собой 18 конфет на части,обратные их возрасту.Сколько конфет досталось младшему брату
В дни счастья будь чист сердцем в дни горя будь тверд сердцем
Подберите к словам однокоренные с беглыми гласными
Верхушек, опушек, прыжок
в кафе за четырехместные столики могут сесть одновременно столько же человек ско? ?ько за шестиместные в столовой. Сколько столиков в кафе если в столовой их восемь
объясните как поэтапно нужно делать это задание в программе Excel
История 5 класс 4.Самым прекрасным творением греческих строителей был храм богини_______.Его название_________. 5.На том месте,где,согласно мифу,спорили между собой Афина и Посейдон,находится храм.В одном из его портиков вместо обычных колонн стоят________. Заранее спасибо** Срочно помогите!!!!
велосипед проехал 30 % пути и еще 20 км Врезультате пройденное расстояние составило половину всего пути ,Каков весь путь
Найдите крайние точки Северной Америки, определите их координаты и протяжённость материка в градусах и километрах с севера на юг и с запада на восток.Заранее спасибо)