фамилия, имя, отчество ученика Гафаров Руслан Сарворович класс 3 А ??фамилия, имя, отчество учителя, должность Гафарова Гульнара Галимхановна,учитель татарского языка и литиратуры на каком языке будете размещать сочинение на татарском языке Казан ш???реСовет районы 175 нче гомуми урта белем м?кт?бене? 3А сыйныфы укучысы Гафаров Руслан. Туган ягымда к?з. Табигать ??рвакыт ?зг?решт?. Шуларны? и? зурысы – ел фасыллары алмашыну. К?з?тк?негез бармы ик?н? Шулар арасында к?з – и? матуры. Бу айларда урманнар бик матур. Нинди ген? т?сл?р юк анда! Аеруча – сентябрь аенда.? Без к?зне? бер матур, к??елле к?ненд? урманга экскурцияг? бардык. Урманда матур- матур сары, кызыл, яшел яфраклар ?ыйдык.Безг? бик к??елле булды.Тик бер ген? мо?сулык сизел?: сайрар кошлар тавышы ишетелми.?ылы якларда кышлаучы кошлар кит?рг? ?ыена башладылар.З?п- з??г?р к?кт? торналар, кыр казлары, кыр ?рд?кл?ре ?йл?неп- ?йл?неп очып й?рил?р.Аларны? бер ?епк? тезелг?н кебек очулары кешел?рд? мо?сулык уята.Урман безг? ?з муллыгыннан ?леш т? чыгарды. Ул безне? сумкаларыбызга т?лг?ш- т?лг?ш мил?ш, кытай алмалары тутырып ?иб?рде.?з чиратыбызда урманкайга тагын кунакка килерг? в?гъд? биреп, ?йл?ребезг? кайтып киттек. К?з ?ле ул мул у?ыш ?ыя торган чор да.Кырларда тракторлар г?рли.Бер урында ашлык сугалар, машиналар элеваторга ашлык ташыйлар.Икенче ?ирд? б?р??ге алалар.Ш???р базарларына эре- эре б?р??гел?р, яшелч?л?р озатыла.Б?тен ?ирд? к?зге муллыкка шатланалар.Быелгы кышны? муллыкта ?т?ч?ген? бар кеше д? с?ен?. Октябрь- чын к?з ае.Бу айда бертуктаусыз я?гырлар ява, к?чле ?илл?р ис?, д?ньяны кара?гылык баса. Кешел?р ?йд? ген? утыру ягын карыйлар.?мма урмандагы ??нлекл?р арасында к?не- т?не кышка х?зерл?н? бара.??р ??нлек, ??р кош- корт ?з эшенд?. Кайсы кышка ?нен ныгыта, кайсы азык ?зерли. Д?ньяга т?р?з? ачкандай, кайбер к?нн?рд? ?епшек кар явып ?т?. Шуны гына к?тк?н бала- чага ашыгып урамга ыргыла: кар т?г?р?т?, т?рле фигуралар ясый, кар б?реш уйный. Ноябрь- к?зне? со?гы ае.Б?тен ?ирне ак кар каплый. Агачлар кышкы йокыга ?зерл?н?.Аларны? ботакларына кар ш?лл?ре ябылган. Чишм?л?рг? сукмаклар сузыла.Ул сукмаклар т?рле яктан килеп бер ноктада кисеш?л?р. Андагы симметрия га??пл?ндер? мине. Табигать мог?изалар тудырырга с?л?тле.Яратам мин елны? шушы фасылын.
Салмак кына атлап, ?ил?кле, ч?ч?кле ??йг? алмашка туган ягыбызга алтын к?з якынлаша. Аны? беренче билгел?ре булып агачларда сары яфраклар к?ренг?ли башлады, ?л?нн?р д? ?ете яшеллекл?рен югалта баралар. Сезне? игътибарыгызга районыбызны? Т?б?н Уратма м?кт?бе укучыларыны? к?з турындагы и?ат эшл?рен т?къдим ит?без. Туган ягымда к?з. Мен? алтын к?з килеп ?итте. Яфраклар саргая башлады. К?не-т?не бертуктаусыз я?гыр ява. Урамдагы агачлар т?рле т?сл?р бел?н биз?л?: кызыл, сары, яшел, кызгылт сары т?сл?рг? буяла. Бу яфраклар аз гына ?ил исеп китс? – коелып бет?л?р ??м б?тен ?ир т?рле т?ст?ге яфраклар бел?н т?ш?л?. Аяк атлаган саен шыгыр-шыгыр коры яфраклар тавышы ишетел?. Шул яфракларга к?мел?се, уйныйсы кил?. Урманга барса? – к?зне? матурлыгын шунда к?р?се? инде. Ми?а мил?ш агачы бик ошый. Аны? яфраклары да, ?имешл?ре д? кып-кызыл булып янып тора. К?з – табигатьт? и? матур чорларны? берсе. Шунысы к??елсез: яз к?не очып килг?н кошлар, к?з к?не я?адан ?ылы якларга очалар. Тезелешеп кошлар очуын к?рг?ч, мо?су булып кит?. Без аларны кул болгап озатып калабыз. Алия М?бар?кшина, Сау булыгыз, кошкайлар! Мен? урманга алтын к?з керде. Урмандагы агачлар саргайды, кызарды. Чыршы агачы гына ?з т?сен югалтмады, ямь – яшел калды. Яфракларны? – туган агачларын, кошларны? – туган якларын калдырып кит?р чор килде. Кара каргалар, кызыл т?шл?р, сандугачлар, карлыгачлар, туган якларын ташлап, ?ылы якка киттел?р. ??нлекл?р д? тырышып-тырышып кышка ?зерл?ндел?р. Аю да йоклау ягын чамалый, к?б?л?к-к?б?л?к карлар оча башлап, ?стен? калын юрган ябылганын к?т?. Дилназ Ибатуллин. Яратам Туган ягыма алтын к?з килде. Тышта кискен ?илл?р ис?, салкын я?гырлар явып ала. Агачлардан сары, к?р?н яфраклар коела. Кошлар ?ылы якларга очып кит?рг? ?зерл?н?л?р. Аю да, керпе д?, тиен д? кышка ?зерл?н?. Куян ак тунын кия. Куак астында керпе ?зен? яфрак т?ши, кышка г?мб?л?р киптер?. Мин к?зге урманны бик яратам, ч?нки агачлар, куаклар сихри матур т?ск? кер?л?р. Г?з?л Нуриева. К?зге урман. ?ылы ??й узып китк?ч, табигатьк? алтын к?з кил?. Алтын к?з агачларны?, куакларны? яфракларын сары, кызыл, к?р?н т?сл?рг? мана. Урмандагы ??нлекл?рне? эшл?ре арта, алар кышка ?зерл?н? башлыйлар. ??рберсе ?нн?рен ?ылыта, азык ?зерли. Керпе г?мб? киптер?, тиен чикл?век ?ыя, куян ак тунын кия. К?чм? кошлар ?ылы якларга кит?рг? ?зерл?н?лр. Мин к?зге урманны? сихри т?сл?рен бик яратам. Ел саен к?зге урманга барырга тырышам. Алия ?хм?тшина. К?з ?итте ??й безне ?ил?кл?ре, матур ч?ч?кл?ре бел?н с?ендерс?, к?з мул у?ышы бел?н шатландыра. Агачлар сары, кызыл, ко?гырт яфракларга т?рен?. Кояш бер к?л?, бер елый. Туган яклары бел?н саубуллашып, ?ылы якларга китеп баралар. Ирт?н кояш чыкса, кичк? инде я?гыр яуарга да м?мкин. М?кт?пл?рд? укулар башлана. Дил?р? Г?р?ева.
Туган ягыма алтын к?з килде. ?ле кич? ген? ??йне к?теп алган идек. Матур, кызу, к??елле к?нн?ре бел?н ??йне? ?теп китк?нен сизми д? калдык. ? б?ген инде к?з! Бакчадагы тулып бешк?н ?имешл?ре, кырдагы мул у?ышлы игенн?ре бел?н кешел?рне с?ендереп, ?ирг? алтын к?з аяк басты. Минемч?, к?зне сары т?се ?чен ген? т?гел, ? к?зге байлык, муллык ?чен д? алтын к?з дип атыйлар. К?з ?итк?ч, к?нн?р кыскара, т?нн?р озыная башлый. Укучылар белем алырга дип м?кт?пл?рг? юл тоталар. Табигать ?зенч? матурая башлый. Тир?-яктагы яшеллек, к?зг? к?ренеп, т?сен сарыга ?зг?рт?. Бакчаларга к?з салса?, кып-кызыл, алсу, сары алмаларны, кызарып пешк?н мил?ш, баланнарны к?реп х?йран каласы?. Иген кырларына караса?, ?йтерсе? аларны алтын т?сен? буяп куйганнар, сап-сары булып, кояшта к?зл?рне камаштырып утыралар. Нинди матурлык ??м байлык! К?з ?итк?ч, к?к й?зе д? ?зг?р?. ?ле ген? кояш балкыган булса, к?п т? ?тми болытлар барлыкка кил?, я?гыр ява башлый. Я?гырсыз к?нн?рд? к?ндезл?рен бик салкын булмаган ?ава торышы к?з?тел?, ? кичл?рен суыта. Ирт?н тышка чыкса?, ?ирд?ге ?л?нн?рг? матур итеп чык т?шк?н була. ? ?бил?р чуагы дип аталган к?нн?рд? бигр?к т? ?ылы ?ава торышы саклана. Минем ?чен бу к?нн?р ямьле ??й айлары бел?н саубуллашу к?нн?ре. К?зге урман ?зене? чиста, саф ?авасы бел?н ?зен? тартып тора. Урманга килеп керс??, матурлык та, мо?сулык та тоясы?. Монда инде ??й к?не кебек матур итеп кошлар сайрамый, т?рле т?ст?ге к?б?л?кл?р очып уйнамый. ?зл?рене? хуш исл?ре бел?н башны ?йл?ндерг?н аллы-г?лле урман ч?ч?кл?ре со?гы та?ларын коеп утыралар. Агачларга к?з салса?, сары, яшел, кызыл, алтынсу т?сл?рне к?р?се?. Каен агачлары ?зл?рен? бер т?рле матур. Ап-ак каеннар сап-сары ш?л ябынганнар. Ара-тир? матур, куе яшел т?сл?ре бел?н ??йне х?терл?теп, озын нарат агачлары к?рен?. Урманда да к?зге у?ыш бик к?п була. Г?мб?, чикл?век, балан, алма, мил?шл?рне кышка ?ит?рлек итеп ?ыярга була. К?з к?не ??йге яллар т?мамланса да, мин к?зне яратам. Ч?нки к?з ?итк?ч, без ??й буена к?рм?г?н сыйныфташлар бел?н очрашабыз. Озак к?решми торгач, инде сагынырга да ?лгерг?н дуслар бел?н т?рле х?лл?р турында с?йл?ш?без, серл?ш?без. Шулай ук мин к?з к?не ?авада кыр казларыны?, торналарны? ?ылы якка очып китк?нн?рен к?з?терг? яратам. Шундый матур, тигез итеп тезелеп очалар алар, ?йтерсе?, бер-берсен? ?еп бел?н б?йл?п куйганнар. Табигатт? бар да бик тиз ?зг?р?ч?н шул. К?п т? ?тм?с, бераз вакыт ?тк?ч, агачлардан яфраклар коелып бет?р, иген басулары буш булып калыр, бертуктаусыз я?гырлар ява башлар. Кояш сир?к кен? безг? якты нурлларын б?л?к ит?р. Беренче кар да явып ?т?р. Елга-к?лл?р ялтырап торган, матур боз бел?н капланыр. ?ир ?зене? ап-ак, йомшак юрганын ябынып, татлы йокыга кит?р.
Табигать ??рвакыт ?зг?реп тора. Ел фасыллары алмашынган саен табигать т? я?а киемн?рен кия. Мен? х?зерге вакытта да, узене? алтын яфраклары бел?н, к?з килеп ?итте. Бу ел фасылы, башкаларыннан аеруча матур, урманнар, болыннар ?зл?рен? ген? хас бер т?ск? кер?л?р. Каеннар и? беренче булып яфракларын коя башлыйлар, ? инде аннан со? калган агачлар да, киемн?рен алыштыралар. Кырларда комбайннар г?релтесе ишетел?. Арыш,бодай ?ирл?ре бушап кала. Комбайнчылар басуларда к?нн?р буена,ялны белмич? эшлил?р.Ч?нки бер эш к?не ел буена туендырачак. Тизд?н кырларны кара каргалар яулап ала. Аларны? ерак юлга кит?р ?чен х?л ?ыясы, тукланасы бар. Алар шунда коелып калган б?ртекл?рне р?х?тл?неп ч?плил?р, аннары, канатларын ныгытыр ?чен, т?ркем-т?ркем булып очып алалар. Башка кошларда ??й аендагыча сайрамый. Алар ашыгыч ыгы-зыгыда. Тизд?н алар да ?ылы якларга китеп, кыш бетк?нен к?т?ч?кл?р. З?п-з??г?р к?кт? ?епк? тезелеп кыр ?рд?кл?ре, торналар саубуллашып, ерак юлга кузгала. Бакчаларда да к?пт?нн?н инде эшл?р башланды, ??мм?се д? ,салкын к?нн?р башланганчы тырышып-тырмашып у?ышларын ?ыялар. Б?р??гел?рне, суганнарны ,кишерл?рне алып бетерг?нн?н со?, бакчаларга тракторлар кереп, б?тен ?ирл?рне с?реп чыгалар. Бу ?ле авылларда эшл?р бетк?нне а?латмый, ч?нки бер эш к?не ел буена тукландырырга с?л?тле. К?з, аеруча мо?су ел фасылы. К?бесенч? , ул мо?сулыкны, табигатьк? т?сл?р ?сти. Кызыл, алтынсу – бу т?сл?р к?зне? аеруча бер ?зенч?леге булып торалар. Урманнарда агачлар, болыннарда ?л?нн?р ?зл?рен? хас булган бер т?с алалар. Тизд?н салкын к?нн?р башланып, я?гырлар яварга тотыначак. ? инде аннан со?, урманнарда, каенлыкларда г?мб?л?р баш калкытачаклар, кешел?рг? тагын бер эш ?ст?л?ч?к кен?. К?з турында бик к?п шигырьл?р, ?ырлар язылган. Бу ел фасылы шагыйрьл?рг? ил?ам ?ст?п тора. Минем фикеремч?, к?з к?не, барлык н?рс? д?: кешел?р д?, тереклек т?, кошлар да ?анланалар. Кешел?р бакчаларда эшл?с?л?р, тереклек-??нлекл?р кышка ?зерл?н?л?р, ?зл?рен? азыклар табып, аларны яшереп куялар. ?ле к?з килг?нн?н со? да, салкын к?нн?р булмаячак, ч?нки тизд?н ?бил?р чуагы башлана. Мен? шул вакытта инде кешел?р ?ылы к?нн?р бел?н р?х?тл?неп кала алачаклар. ? болай, к?з бик матур ел фасылы, ?ле кайчан без шундый матурлык к?р? алыр идек? Д?нья шундый т?сл?рг? к?мелг?н чакта,елмаймыйча булмый. Алтынсу т?сл?р ??рвакыт к??елл?рне ген? к?т?реп тора.
ответ: табигать ??рвакыт ?зг?решт?. шуларны? и? зурысы ? ел фасыллары алмашыну. к?з?тк?негез бармы ик?н? шулар арасында к?з ? и? матуры. бу айларда урманнар бик матур. нинди ген? т?сл?р юк анда? ! к?з билгел?ре август ахырында ук сизел? башлый инде. кайбер ч?ч?кл?рне? ??й уртасындагы матурлыгы югала, алар инде кил?се ел ?чен орлык бир?. агачлар яфракларын коя, ?ир ?стен? сары юрган т?ш?л?. ??йге киемн?рен беренчел?рд?н булып каеннар сала. им?нн?рд? яфраклар озаграк саклана. ? мен? чиял?р кар ныклап ятар алдыннан гына яфрак коеп бетер?л?р. кырларда комбайннар г?релтесе ишетел?. арыш, бодай ?ирл?ре бушап кала. ул кырларны кара каргалар яулап ала. аларны? ерак юлга кит?р ?чен х?л ?ыясы, тукланасы бар. алар шунда коелып калган б?ртекл?рне р?х?тл?неп ч?плил?р, аннары, канатларын ныгытыр ?чен, т?ркем-т?ркем булып очып алалар. башка кошлар да ??й аендагыча сайрамый. алар ашыгыч ыгы-зыгыда. ? сентябрь аенда кырлар ??м бакчаларда б?р??ге алалар. машиналар тыз да быз чабып тора: б?р??ге ташыйлар. з?п-з??г?р к?кт? ?епк? тезелеп кыр ?рд?кл?ре, торналар, саубуллашып, ерак юлга кузгала. иелеп б?р??ге ч?пл?г?н ?ире?н?н тураеп, аларга кул болгыйсы?: “х?ерле юл сезг?! ис?н-сау ?йл?неп кайтыгыз”. аларны ерак юллар к?т?, туган ?ир бел?н вакытлыча аерылышу сагышы бил?п ала. аларны? бер ?епк? тезелг?н кебек очулары кешел?рд? мо?сулык уята. мине и? дулкындырганы ? к?зне? мен? шул чоры. мо?су да, шул ук вакытта шатлыклы да ул к?з башы. ??й т?мамлану мо?сулык тудырса, мул у?ыш шатлык китер?.
Сочинение. К?з. Табигать ??рвакыт ?зг?решт?. Шуларны? и? зурысы ? ел фасыллары алмашыну. К?з?тк?негез бармы ик?н? Шулар арасында к?з ? и? матуры. Бу айларда урманнар бик матур. Нинди ген? т?сл?р юк анда?! К?з билгел?ре август ахырында ук сизел? башлый инде. Кайбер ч?ч?кл?рне? ??й уртасындагы матурлыгы югала, алар инде кил?се ел ?чен орлык бир?. Агачлар яфракларын коя, ?ир ?стен? сары юрган т?ш?л?. ??йге киемн?рен беренчел?рд?н булып каеннар сала. Им?нн?рд? яфраклар озаграк саклана. ? мен? чиял?р кар ныклап ятар алдыннан гына яфрак коеп бетер?л?р. Кырларда комбайннар г?релтесе ишетел?. Арыш, бодай ?ирл?ре бушап кала. Ул кырларны кара каргалар яулап ала. Аларны? ерак юлга кит?р ?чен х?л ?ыясы, тукланасы бар. Алар шунда коелып калган б?ртекл?рне р?х?тл?неп ч?плил?р, аннары, канатларын ныгытыр ?чен, т?ркем-т?ркем булып очып алалар. Башка кошлар да ??й аендагыча сайрамый. Алар ашыгыч ыгы-зыгыда. ? сентябрь аенда кырлар ??м бакчаларда б?р??ге алалар. Машиналар тыз да быз чабып тора: б?р??ге ташыйлар. З?п-з??г?р к?кт? ?епк? тезелеп кыр ?рд?кл?ре, торналар, саубуллашып, ерак юлга кузгала. Иелеп б?р??ге ч?пл?г?н ?ире?н?н тураеп, аларга кул болгыйсы?: “Х?ерле юл сезг?! Ис?н-сау ?йл?неп кайтыгыз”. Аларны ерак юллар к?т?, туган ?ир бел?н вакытлыча аерылышу сагышы бил?п ала. Аларны? бер ?епк? тезелг?н кебек очулары кешел?рд? мо?сулык уята. Мине и? дулкындырганы ? к?зне? мен? шул чоры. Мо?су да, шул ук вакытта шатлыклы да ул к?з башы. ??й т?мамлану мо?сулык тудырса, мул у?ыш шатлык китер?.
К?з. Табигать ??рвакыт ?зг?решт?. Шуларны? и? зурысы ? ел фасыллары алмашыну. К?з?тк?негез бармы ик?н? Шулар арасында к?з ? и? матуры. Бу айларда урманнар бик матур. Нинди ген? т?сл?р юк анда?! К?з билгел?ре август ахырында ук сизел? башлый инде. Кайбер ч?ч?кл?рне? ??й уртасындагы матурлыгы югала, алар инде кил?се ел ?чен орлык бир?. Агачлар яфракларын коя, ?ир ?стен? сары юрган т?ш?л?. ??йге киемн?рен беренчел?рд?н булып каеннар сала. Им?нн?рд? яфраклар озаграк саклана. ? мен? чиял?р кар ныклап ятар алдыннан гына яфрак коеп бетер?л?р. К?нн?р салкынайтты. Мил?шл?р кып-кызыл булып балкыйлар. Кырларда комбайннар г?релтесе ишетел?. Арыш, бодай ?ирл?ре бушап кала. Ул кырларны кара каргалар яулап ала. Аларны? ерак юлга кит?р ?чен х?л ?ыясы, тукланасы бар. Алар шунда коелып калган б?ртекл?рне р?х?тл?неп ч?плил?р, аннары, канатларын ныгытыр ?чен, т?ркем-т?ркем булып очып алалар. Башка кошлар да ??й аендагыча сайрамый. Алар ашыгыч ыгы-зыгыда. ? сентябрь аенда кырлар ??м бакчаларда б?р??ге алалар. Машиналар тыз да быз чабып тора: б?р??ге ташыйлар. З?п-з??г?р к?кт? ?епк? тезелеп кыр ?рд?кл?ре, торналар, саубуллашып, ерак юлга кузгала. Иелеп б?р??ге ч?пл?г?н ?ире?н?н тураеп, аларга кул болгыйсы?: \”Х?ерле юл сезг?! Ис?н-сау ?йл?неп кайтыгыз\”. Аларны ерак юллар к?т?, туган ?ир бел?н вакытлыча аерылышу сагышы бил?п ала. Аларны? бер ?епк? тезелг?н кебек очулары кешел?рд? мо?сулык уята. Мине и? дулкындырганы ? к?зне? мен? шул чоры. Мо?су да, шул ук вакытта шатлыклы да ул к?з башы. ??й т?мамлану мо?сулык тудырса, мул у?ыш шатлык китер?.
И, туган ягым, нинди г?з?л син!. Мин авыл баласы. Сабый чагымнан бирле челтер?п аккан чишм? тавышын да, талларга кунып сайраган сандугачлар тавышын да ишетеп ?с?м, йолдызлы к?кне , тулган айны к?реп сокланам. Безне? авылны? табигате искеткеч матур. Мин, капка т?бен? чыгу бел?н, ?земне яшел х?тф? ??елг?н ?ирг? баскан кебек хис ит?м. ?зем чир?мн?н атлыйм, к?зл?рем тир? якны к?з?т?. ?н? якында гына бормаланып инеш ага. ??й к?нн?ренд? анда каз-?рд?к тавышына к?мел?. Балаларны? чыр-чу килеп уйнавы аеруча бер ямь ?сти. Урманнар яшеллеге, саф ?авасы, ?ырчы кошлары бел?н ?зен? гашыйк ит?. Урманны б?тен кеше д? ярата торгандыр дип уйлыйм мин. ??й к?не урман кешелэрне ?зл?рен? тарта. Ял к?нн?ренд? т?ркем-т?ркем д?, ялгыз кешел?р д? урманга агылалар. Л?кин бик сир?кл?ре шушы матурлыкны саклый бел? шул. Артларыннан ?ем-?ем ч?пл?р, тапталган алан утырып кала. Й?р?клэр сыкрый, урман авыр сулый бу х?лл?рд?н со?. Урман безне к?пме байлыгы бел?н сыйлый: ?ил?к, баланы дисе?ме, шомырты, карлыганы, сих?тле ?л?нн?ре, каен ??м им?н пиннекл?ре. ?мма кешел?р бу байлыкны? кадерен белмил?р, табигатьк? карата р?хм?тле була белмил?р. Сулыклар да бик к?п безне?, л?кин промышленность предприятиял?ренн?н агып чыккан сулар аларны пычрата, г?з?л табигатьне? ямен ?иб?р?. Сулыкларда яш??че ??нлекл?р ?л?, су буе м?ет чыккан йортны х?терл?т?. Табигатебез елдан-ел ярлылана бара бит. Кешел?р ала бел? л?кин, “кунак ашы – кара-каршы” булырга тиеш. Табигать анабызны яратырга, аны сакларга кир?к. ?г?р шушылай д?вам итс? кил?ч?к буынга бер н?рс? д? калмаячак. Без к?р?, тоя, сиз? алган хозурлыктан аларны м?хр?м итмик. ?йд?гез ?ле, табигатьк? карата бераз м?рх?м?тлер?к булыйк! Табигать ??м б?тен гал?м ки?леген саклап калу безне? бурыч! Чат башлангыч м?кт?бене? 4 нче сыйныф укучысы: Г?р?ева Л?йл?. Укытучы: Б?дертдинова З??р?.
фамилия, имя, отчество ученика Гафаров Руслан Сарворович
класс 3 А
??фамилия, имя, отчество учителя, должность Гафарова Гульнара Галимхановна,учитель татарского языка и литиратуры
на каком языке будете размещать сочинение на татарском языке
Казан ш???реСовет районы 175 нче гомуми урта белем
м?кт?бене? 3А сыйныфы укучысы Гафаров Руслан.
Туган ягымда к?з.
Табигать ??рвакыт ?зг?решт?. Шуларны? и? зурысы – ел фасыллары алмашыну. К?з?тк?негез бармы ик?н? Шулар арасында к?з – и? матуры. Бу айларда урманнар бик матур. Нинди ген? т?сл?р юк анда! Аеруча – сентябрь аенда.?
Без к?зне? бер матур, к??елле к?ненд? урманга экскурцияг? бардык. Урманда матур- матур сары, кызыл, яшел яфраклар ?ыйдык.Безг? бик к??елле булды.Тик бер ген? мо?сулык сизел?: сайрар кошлар тавышы ишетелми.?ылы якларда кышлаучы кошлар кит?рг? ?ыена башладылар.З?п- з??г?р к?кт? торналар, кыр казлары, кыр ?рд?кл?ре ?йл?неп- ?йл?неп очып й?рил?р.Аларны? бер ?епк? тезелг?н кебек очулары кешел?рд? мо?сулык уята.Урман безг? ?з муллыгыннан ?леш т? чыгарды. Ул безне? сумкаларыбызга т?лг?ш- т?лг?ш мил?ш, кытай алмалары тутырып ?иб?рде.?з чиратыбызда урманкайга тагын кунакка килерг? в?гъд? биреп, ?йл?ребезг? кайтып киттек.
К?з ?ле ул мул у?ыш ?ыя торган чор да.Кырларда тракторлар г?рли.Бер урында ашлык сугалар, машиналар элеваторга ашлык ташыйлар.Икенче ?ирд? б?р??ге алалар.Ш???р базарларына эре- эре б?р??гел?р, яшелч?л?р озатыла.Б?тен ?ирд? к?зге муллыкка шатланалар.Быелгы кышны? муллыкта ?т?ч?ген? бар кеше д? с?ен?.
Октябрь- чын к?з ае.Бу айда бертуктаусыз я?гырлар ява, к?чле ?илл?р ис?, д?ньяны кара?гылык баса. Кешел?р ?йд? ген? утыру ягын карыйлар.?мма урмандагы ??нлекл?р арасында к?не- т?не кышка х?зерл?н? бара.??р ??нлек, ??р кош- корт ?з эшенд?. Кайсы кышка ?нен ныгыта, кайсы азык ?зерли.
Д?ньяга т?р?з? ачкандай, кайбер к?нн?рд? ?епшек кар явып ?т?. Шуны гына к?тк?н бала- чага ашыгып урамга ыргыла: кар т?г?р?т?, т?рле фигуралар ясый, кар б?реш уйный.
Ноябрь- к?зне? со?гы ае.Б?тен ?ирне ак кар каплый. Агачлар кышкы йокыга ?зерл?н?.Аларны? ботакларына кар ш?лл?ре ябылган. Чишм?л?рг? сукмаклар сузыла.Ул сукмаклар т?рле яктан килеп бер ноктада кисеш?л?р. Андагы симметрия га??пл?ндер? мине. Табигать мог?изалар тудырырга с?л?тле.Яратам мин елны? шушы фасылын.
Салмак кына атлап, ?ил?кле, ч?ч?кле ??йг? алмашка туган ягыбызга алтын к?з якынлаша. Аны? беренче билгел?ре булып агачларда сары яфраклар к?ренг?ли башлады, ?л?нн?р д? ?ете яшеллекл?рен югалта баралар. Сезне? игътибарыгызга районыбызны? Т?б?н Уратма м?кт?бе укучыларыны? к?з турындагы и?ат эшл?рен т?къдим ит?без.
Туган ягымда к?з.
Мен? алтын к?з килеп ?итте. Яфраклар саргая башлады. К?не-т?не бертуктаусыз я?гыр ява. Урамдагы агачлар т?рле т?сл?р бел?н биз?л?: кызыл, сары, яшел, кызгылт сары т?сл?рг? буяла. Бу яфраклар аз гына ?ил исеп китс? – коелып бет?л?р ??м б?тен ?ир т?рле т?ст?ге яфраклар бел?н т?ш?л?. Аяк атлаган саен шыгыр-шыгыр коры яфраклар тавышы ишетел?. Шул яфракларга к?мел?се, уйныйсы кил?. Урманга барса? – к?зне? матурлыгын шунда к?р?се? инде. Ми?а мил?ш агачы бик ошый. Аны? яфраклары да, ?имешл?ре д? кып-кызыл булып янып тора.
К?з – табигатьт? и? матур чорларны? берсе. Шунысы к??елсез: яз к?не очып килг?н кошлар, к?з к?не я?адан ?ылы якларга очалар. Тезелешеп кошлар очуын к?рг?ч, мо?су булып кит?. Без аларны кул болгап озатып калабыз.
Алия М?бар?кшина,
Сау булыгыз, кошкайлар!
Мен? урманга алтын к?з керде. Урмандагы агачлар саргайды, кызарды. Чыршы агачы гына ?з т?сен югалтмады, ямь – яшел калды. Яфракларны? – туган агачларын, кошларны? – туган якларын калдырып кит?р чор килде.
Кара каргалар, кызыл т?шл?р, сандугачлар, карлыгачлар, туган якларын ташлап, ?ылы якка киттел?р. ??нлекл?р д? тырышып-тырышып кышка ?зерл?ндел?р. Аю да йоклау ягын чамалый, к?б?л?к-к?б?л?к карлар оча башлап, ?стен? калын юрган ябылганын к?т?.
Дилназ Ибатуллин.
Яратам
Туган ягыма алтын к?з килде. Тышта кискен ?илл?р ис?, салкын я?гырлар явып ала. Агачлардан сары, к?р?н яфраклар коела. Кошлар ?ылы якларга очып кит?рг? ?зерл?н?л?р. Аю да, керпе д?, тиен д? кышка ?зерл?н?. Куян ак тунын кия. Куак астында керпе ?зен? яфрак т?ши, кышка г?мб?л?р киптер?.
Мин к?зге урманны бик яратам, ч?нки агачлар, куаклар сихри матур т?ск? кер?л?р.
Г?з?л Нуриева.
К?зге урман.
?ылы ??й узып китк?ч, табигатьк? алтын к?з кил?. Алтын к?з агачларны?, куакларны? яфракларын сары, кызыл, к?р?н т?сл?рг? мана. Урмандагы ??нлекл?рне? эшл?ре арта, алар кышка ?зерл?н? башлыйлар. ??рберсе ?нн?рен ?ылыта, азык ?зерли. Керпе г?мб? киптер?, тиен чикл?век ?ыя, куян ак тунын кия. К?чм? кошлар ?ылы якларга кит?рг? ?зерл?н?лр.
Мин к?зге урманны? сихри т?сл?рен бик яратам. Ел саен к?зге урманга барырга тырышам.
Алия ?хм?тшина.
К?з ?итте
??й безне ?ил?кл?ре, матур ч?ч?кл?ре бел?н с?ендерс?, к?з мул у?ышы бел?н шатландыра. Агачлар сары, кызыл, ко?гырт яфракларга т?рен?. Кояш бер к?л?, бер елый. Туган яклары бел?н саубуллашып, ?ылы якларга китеп баралар. Ирт?н кояш чыкса, кичк? инде я?гыр яуарга да м?мкин. М?кт?пл?рд? укулар башлана.
Дил?р? Г?р?ева.
Туган ягыма алтын к?з килде.
?ле кич? ген? ??йне к?теп алган идек. Матур, кызу, к??елле к?нн?ре бел?н ??йне? ?теп китк?нен сизми д? калдык. ? б?ген инде к?з! Бакчадагы тулып бешк?н ?имешл?ре, кырдагы мул у?ышлы игенн?ре бел?н кешел?рне с?ендереп, ?ирг? алтын к?з аяк басты. Минемч?, к?зне сары т?се ?чен ген? т?гел, ? к?зге байлык, муллык ?чен д? алтын к?з дип атыйлар. К?з ?итк?ч, к?нн?р кыскара, т?нн?р озыная башлый. Укучылар белем алырга дип м?кт?пл?рг? юл тоталар.
Табигать ?зенч? матурая башлый. Тир?-яктагы яшеллек, к?зг? к?ренеп, т?сен сарыга ?зг?рт?. Бакчаларга к?з салса?, кып-кызыл, алсу, сары алмаларны, кызарып пешк?н мил?ш, баланнарны к?реп х?йран каласы?. Иген кырларына караса?, ?йтерсе? аларны алтын т?сен? буяп куйганнар, сап-сары булып, кояшта к?зл?рне камаштырып утыралар. Нинди матурлык ??м байлык!
К?з ?итк?ч, к?к й?зе д? ?зг?р?. ?ле ген? кояш балкыган булса, к?п т? ?тми болытлар барлыкка кил?, я?гыр ява башлый. Я?гырсыз к?нн?рд? к?ндезл?рен бик салкын булмаган ?ава торышы к?з?тел?, ? кичл?рен суыта. Ирт?н тышка чыкса?, ?ирд?ге ?л?нн?рг? матур итеп чык т?шк?н була. ? ?бил?р чуагы дип аталган к?нн?рд? бигр?к т? ?ылы ?ава торышы саклана. Минем ?чен бу к?нн?р ямьле ??й айлары бел?н саубуллашу к?нн?ре.
К?зге урман ?зене? чиста, саф ?авасы бел?н ?зен? тартып тора. Урманга килеп керс??, матурлык та, мо?сулык та тоясы?. Монда инде ??й к?не кебек матур итеп кошлар сайрамый, т?рле т?ст?ге к?б?л?кл?р очып уйнамый. ?зл?рене? хуш исл?ре бел?н башны ?йл?ндерг?н аллы-г?лле урман ч?ч?кл?ре со?гы та?ларын коеп утыралар. Агачларга к?з салса?, сары, яшел, кызыл, алтынсу т?сл?рне к?р?се?. Каен агачлары ?зл?рен? бер т?рле матур. Ап-ак каеннар сап-сары ш?л ябынганнар. Ара-тир? матур, куе яшел т?сл?ре бел?н ??йне х?терл?теп, озын нарат агачлары к?рен?. Урманда да к?зге у?ыш бик к?п була. Г?мб?, чикл?век, балан, алма, мил?шл?рне кышка ?ит?рлек итеп ?ыярга була.
К?з к?не ??йге яллар т?мамланса да, мин к?зне яратам. Ч?нки к?з ?итк?ч, без ??й буена к?рм?г?н сыйныфташлар бел?н очрашабыз. Озак к?решми торгач, инде сагынырга да ?лгерг?н дуслар бел?н т?рле х?лл?р турында с?йл?ш?без, серл?ш?без.
Шулай ук мин к?з к?не ?авада кыр казларыны?, торналарны? ?ылы якка очып китк?нн?рен к?з?терг? яратам. Шундый матур, тигез итеп тезелеп очалар алар, ?йтерсе?, бер-берсен? ?еп бел?н б?йл?п куйганнар.
Табигатт? бар да бик тиз ?зг?р?ч?н шул. К?п т? ?тм?с, бераз вакыт ?тк?ч, агачлардан яфраклар коелып бет?р, иген басулары буш булып калыр, бертуктаусыз я?гырлар ява башлар. Кояш сир?к кен? безг? якты нурлларын б?л?к ит?р. Беренче кар да явып ?т?р. Елга-к?лл?р ялтырап торган, матур боз бел?н капланыр. ?ир ?зене? ап-ак, йомшак юрганын ябынып, татлы йокыга кит?р.
Табигать ??рвакыт ?зг?реп тора. Ел фасыллары алмашынган саен табигать т? я?а киемн?рен кия. Мен? х?зерге вакытта да, узене? алтын яфраклары бел?н, к?з килеп ?итте. Бу ел фасылы, башкаларыннан аеруча матур, урманнар, болыннар ?зл?рен? ген? хас бер т?ск? кер?л?р. Каеннар и? беренче булып яфракларын коя башлыйлар, ? инде аннан со? калган агачлар да, киемн?рен алыштыралар.
Кырларда комбайннар г?релтесе ишетел?. Арыш,бодай ?ирл?ре бушап кала. Комбайнчылар басуларда к?нн?р буена,ялны белмич? эшлил?р.Ч?нки бер эш к?не ел буена туендырачак. Тизд?н кырларны кара каргалар яулап ала. Аларны? ерак юлга кит?р ?чен х?л ?ыясы, тукланасы бар. Алар шунда коелып калган б?ртекл?рне р?х?тл?неп ч?плил?р, аннары, канатларын ныгытыр ?чен, т?ркем-т?ркем булып очып алалар. Башка кошларда ??й аендагыча сайрамый. Алар ашыгыч ыгы-зыгыда. Тизд?н алар да ?ылы якларга китеп, кыш бетк?нен к?т?ч?кл?р. З?п-з??г?р к?кт? ?епк? тезелеп кыр ?рд?кл?ре, торналар саубуллашып, ерак юлга кузгала.
Бакчаларда да к?пт?нн?н инде эшл?р башланды, ??мм?се д? ,салкын к?нн?р башланганчы тырышып-тырмашып у?ышларын ?ыялар. Б?р??гел?рне, суганнарны ,кишерл?рне алып бетерг?нн?н со?, бакчаларга тракторлар кереп, б?тен ?ирл?рне с?реп чыгалар. Бу ?ле авылларда эшл?р бетк?нне а?латмый, ч?нки бер эш к?не ел буена тукландырырга с?л?тле.
К?з, аеруча мо?су ел фасылы. К?бесенч? , ул мо?сулыкны, табигатьк? т?сл?р ?сти. Кызыл, алтынсу – бу т?сл?р к?зне? аеруча бер ?зенч?леге булып торалар. Урманнарда агачлар, болыннарда ?л?нн?р ?зл?рен? хас булган бер т?с алалар. Тизд?н салкын к?нн?р башланып, я?гырлар яварга тотыначак. ? инде аннан со?, урманнарда, каенлыкларда г?мб?л?р баш калкытачаклар, кешел?рг? тагын бер эш ?ст?л?ч?к кен?.
К?з турында бик к?п шигырьл?р, ?ырлар язылган. Бу ел фасылы шагыйрьл?рг? ил?ам ?ст?п тора. Минем фикеремч?, к?з к?не, барлык н?рс? д?: кешел?р д?, тереклек т?, кошлар да ?анланалар. Кешел?р бакчаларда эшл?с?л?р, тереклек-??нлекл?р кышка ?зерл?н?л?р, ?зл?рен? азыклар табып, аларны яшереп куялар. ?ле к?з килг?нн?н со? да, салкын к?нн?р булмаячак, ч?нки тизд?н ?бил?р чуагы башлана. Мен? шул вакытта инде кешел?р ?ылы к?нн?р бел?н р?х?тл?неп кала алачаклар.
? болай, к?з бик матур ел фасылы, ?ле кайчан без шундый матурлык к?р? алыр идек? Д?нья шундый т?сл?рг? к?мелг?н чакта,елмаймыйча булмый. Алтынсу т?сл?р ??рвакыт к??елл?рне ген? к?т?реп тора.
ответ:
табигать ??рвакыт ?зг?решт?. шуларны? и? зурысы ? ел фасыллары алмашыну. к?з?тк?негез бармы ик?н? шулар арасында к?з ? и? матуры. бу айларда урманнар бик матур. нинди ген? т?сл?р юк анда? ! к?з билгел?ре август ахырында ук сизел? башлый инде. кайбер ч?ч?кл?рне? ??й уртасындагы матурлыгы югала, алар инде кил?се ел ?чен орлык бир?. агачлар яфракларын коя, ?ир ?стен? сары юрган т?ш?л?. ??йге киемн?рен беренчел?рд?н булып каеннар сала. им?нн?рд? яфраклар озаграк саклана. ? мен? чиял?р кар ныклап ятар алдыннан гына яфрак коеп бетер?л?р.
кырларда комбайннар г?релтесе ишетел?. арыш, бодай ?ирл?ре бушап кала. ул кырларны кара каргалар яулап ала. аларны? ерак юлга кит?р ?чен х?л ?ыясы, тукланасы бар. алар шунда коелып калган б?ртекл?рне р?х?тл?неп ч?плил?р, аннары, канатларын ныгытыр ?чен, т?ркем-т?ркем булып очып алалар.
башка кошлар да ??й аендагыча сайрамый. алар ашыгыч ыгы-зыгыда. ? сентябрь аенда кырлар ??м бакчаларда б?р??ге алалар. машиналар тыз да быз чабып тора: б?р??ге ташыйлар. з?п-з??г?р к?кт? ?епк? тезелеп кыр ?рд?кл?ре, торналар, саубуллашып, ерак юлга кузгала. иелеп б?р??ге ч?пл?г?н ?ире?н?н тураеп, аларга кул болгыйсы?: “х?ерле юл сезг?! ис?н-сау ?йл?неп кайтыгыз”. аларны ерак юллар к?т?, туган ?ир бел?н вакытлыча аерылышу сагышы бил?п ала. аларны? бер ?епк? тезелг?н кебек очулары кешел?рд? мо?сулык уята. мине и? дулкындырганы ? к?зне? мен? шул чоры.
мо?су да, шул ук вакытта шатлыклы да ул к?з башы. ??й т?мамлану мо?сулык тудырса, мул у?ыш шатлык китер?.
Сочинение.
К?з.
Табигать ??рвакыт ?зг?решт?. Шуларны? и? зурысы ? ел фасыллары алмашыну. К?з?тк?негез бармы ик?н? Шулар арасында к?з ? и? матуры. Бу айларда урманнар бик матур. Нинди ген? т?сл?р юк анда?! К?з билгел?ре август ахырында ук сизел? башлый инде. Кайбер ч?ч?кл?рне? ??й уртасындагы матурлыгы югала, алар инде кил?се ел ?чен орлык бир?. Агачлар яфракларын коя, ?ир ?стен? сары юрган т?ш?л?. ??йге киемн?рен беренчел?рд?н булып каеннар сала. Им?нн?рд? яфраклар озаграк саклана. ? мен? чиял?р кар ныклап ятар алдыннан гына яфрак коеп бетер?л?р.
Кырларда комбайннар г?релтесе ишетел?. Арыш, бодай ?ирл?ре бушап кала. Ул кырларны кара каргалар яулап ала. Аларны? ерак юлга кит?р ?чен х?л ?ыясы, тукланасы бар. Алар шунда коелып калган б?ртекл?рне р?х?тл?неп ч?плил?р, аннары, канатларын ныгытыр ?чен, т?ркем-т?ркем булып очып алалар.
Башка кошлар да ??й аендагыча сайрамый. Алар ашыгыч ыгы-зыгыда. ? сентябрь аенда кырлар ??м бакчаларда б?р??ге алалар. Машиналар тыз да быз чабып тора: б?р??ге ташыйлар. З?п-з??г?р к?кт? ?епк? тезелеп кыр ?рд?кл?ре, торналар, саубуллашып, ерак юлга кузгала. Иелеп б?р??ге ч?пл?г?н ?ире?н?н тураеп, аларга кул болгыйсы?: “Х?ерле юл сезг?! Ис?н-сау ?йл?неп кайтыгыз”. Аларны ерак юллар к?т?, туган ?ир бел?н вакытлыча аерылышу сагышы бил?п ала. Аларны? бер ?епк? тезелг?н кебек очулары кешел?рд? мо?сулык уята. Мине и? дулкындырганы ? к?зне? мен? шул чоры.
Мо?су да, шул ук вакытта шатлыклы да ул к?з башы. ??й т?мамлану мо?сулык тудырса, мул у?ыш шатлык китер?.
К?з. Табигать ??рвакыт ?зг?решт?. Шуларны? и? зурысы ? ел фасыллары алмашыну. К?з?тк?негез бармы ик?н? Шулар арасында к?з ? и? матуры. Бу айларда урманнар бик матур. Нинди ген? т?сл?р юк анда?! К?з билгел?ре август ахырында ук сизел? башлый инде. Кайбер ч?ч?кл?рне? ??й уртасындагы матурлыгы югала, алар инде кил?се ел ?чен орлык бир?. Агачлар яфракларын коя, ?ир ?стен? сары юрган т?ш?л?. ??йге киемн?рен беренчел?рд?н булып каеннар сала. Им?нн?рд? яфраклар озаграк саклана. ? мен? чиял?р кар ныклап ятар алдыннан гына яфрак коеп бетер?л?р. К?нн?р салкынайтты. Мил?шл?р кып-кызыл булып балкыйлар.
Кырларда комбайннар г?релтесе ишетел?. Арыш, бодай ?ирл?ре бушап кала. Ул кырларны кара каргалар яулап ала. Аларны? ерак юлга кит?р ?чен х?л ?ыясы, тукланасы бар. Алар шунда коелып калган б?ртекл?рне р?х?тл?неп ч?плил?р, аннары, канатларын ныгытыр ?чен, т?ркем-т?ркем булып очып алалар.
Башка кошлар да ??й аендагыча сайрамый. Алар ашыгыч ыгы-зыгыда. ? сентябрь аенда кырлар ??м бакчаларда б?р??ге алалар. Машиналар тыз да быз чабып тора: б?р??ге ташыйлар. З?п-з??г?р к?кт? ?епк? тезелеп кыр ?рд?кл?ре, торналар, саубуллашып, ерак юлга кузгала. Иелеп б?р??ге ч?пл?г?н ?ире?н?н тураеп, аларга кул болгыйсы?: \”Х?ерле юл сезг?! Ис?н-сау ?йл?неп кайтыгыз\”. Аларны ерак юллар к?т?, туган ?ир бел?н вакытлыча аерылышу сагышы бил?п ала. Аларны? бер ?епк? тезелг?н кебек очулары кешел?рд? мо?сулык уята. Мине и? дулкындырганы ? к?зне? мен? шул чоры.
Мо?су да, шул ук вакытта шатлыклы да ул к?з башы. ??й т?мамлану мо?сулык тудырса, мул у?ыш шатлык китер?.
И, туган ягым, нинди г?з?л син!.
Мин авыл баласы. Сабый чагымнан бирле челтер?п аккан чишм? тавышын да, талларга кунып сайраган сандугачлар тавышын да ишетеп ?с?м, йолдызлы к?кне , тулган айны к?реп сокланам. Безне? авылны? табигате искеткеч матур. Мин, капка т?бен? чыгу бел?н, ?земне яшел х?тф? ??елг?н ?ирг? баскан кебек хис ит?м. ?зем чир?мн?н атлыйм, к?зл?рем тир? якны к?з?т?. ?н? якында гына бормаланып инеш ага. ??й к?нн?ренд? анда каз-?рд?к тавышына к?мел?. Балаларны? чыр-чу килеп уйнавы аеруча бер ямь ?сти.
Урманнар яшеллеге, саф ?авасы, ?ырчы кошлары бел?н ?зен? гашыйк ит?. Урманны б?тен кеше д? ярата торгандыр дип уйлыйм мин. ??й к?не урман кешелэрне ?зл?рен? тарта. Ял к?нн?ренд? т?ркем-т?ркем д?, ялгыз кешел?р д? урманга агылалар. Л?кин бик сир?кл?ре шушы матурлыкны саклый бел? шул. Артларыннан ?ем-?ем ч?пл?р, тапталган алан утырып кала. Й?р?клэр сыкрый, урман авыр сулый бу х?лл?рд?н со?. Урман безне к?пме байлыгы бел?н сыйлый: ?ил?к, баланы дисе?ме, шомырты, карлыганы, сих?тле ?л?нн?ре, каен ??м им?н пиннекл?ре. ?мма кешел?р бу байлыкны? кадерен белмил?р, табигатьк? карата р?хм?тле була белмил?р.
Сулыклар да бик к?п безне?, л?кин промышленность предприятиял?ренн?н агып чыккан сулар аларны пычрата, г?з?л табигатьне? ямен ?иб?р?. Сулыкларда яш??че ??нлекл?р ?л?, су буе м?ет чыккан йортны х?терл?т?.
Табигатебез елдан-ел ярлылана бара бит. Кешел?р ала бел? л?кин, “кунак ашы – кара-каршы” булырга тиеш. Табигать анабызны яратырга, аны сакларга кир?к. ?г?р шушылай д?вам итс? кил?ч?к буынга бер н?рс? д? калмаячак. Без к?р?, тоя, сиз? алган хозурлыктан аларны м?хр?м итмик. ?йд?гез ?ле, табигатьк? карата бераз м?рх?м?тлер?к булыйк! Табигать ??м б?тен гал?м ки?леген саклап калу безне? бурыч!
Чат башлангыч м?кт?бене?
4 нче сыйныф укучысы: Г?р?ева Л?йл?.
Укытучы: Б?дертдинова З??р?.