ЖОСПАР:
1. ?ыз Жібек – адал махаббат жыры.
2. Жырды? образдар ж?йесі.
3. Жырда?ы ?аза? хал?ыны? т?рмыс-тіршілігі.
?аза? хал?ына ке?інен танымал к?ркем жырларды? бірі — «?ыз Жібек» жыры. ?аза? хал?ыны? салт-д?ст?рі мен ?дет-??рпын, д?ниеге к?з?арасын, ??ымын білдіретін ??геме. «?ыз Жібек» жыры, ??гімесі ?аза? хыл?ыны? сол кездегі к?шпелі салтын білдіреді, сондай салт, сондай д?ст?р орна?ан ?о?амда туып-?скен адамны? к?з?арасы ?андай екенін к?рсетеді. Ескі к?шпелі ?мірді? с?лу табысы деп ба?алау?а сай жырларды? бірі- «?ыз Жібек» екені даусыз. Жырды? халы? арасына ке? тара?ан да, аз тара?ан да н?с?алары бар. Біра? барлы? н?с?алары мен версияларына орта? бір сюжетті? бары аны?. Жырды? ?ыс?аша ??гімесі мынадай. Ертерек заманда Жа?албайлы деген елді? Базарбай деген байы болады. Оны? Т?леген, Сансызбай атты екі ?лы болады. Базарбай ас?ан байлы?ымен танымал болса да екі ?лына ?ыз айттырмайды, есейгенде ?ылы?ды?ты ?здері табады деп ойлайды. Т?леген ер жетіп, жігіт бол?ан со? ма?айда?ы елден ?зіне лайы? ?ыз іздеуді бастайды. Еш?андай с?лу ?намай ж?рген кезде, сондай бір алыс елде ?ыз Жібек деген с?лу бар екенін естиді. ?ызды? салтанаты мен келбетіні? ас?ан с?лу екендігін ж?не ол да ?зіне лайы? жігіт таппай ж?ргендігін естіп, ж?з жыл?ы айдап, ?ызды? елін іздеп кетеді. Арада к?п уа?ыт ?теді, с?лу ?ызы бар деген елдерге сый-сыйапат жасап, да??ын шы?арып ж?реді. Ая?ында ?ыз Жібекті? а?асы, а?ылшысы болып ж?рген ?аршы?а деген адам?а кез болады. ?аршы?а Т?легенді к?шіні? со?ынан ертіп, ?арындасын к?рсетпекші болады. К?ш бойынан талай с?луды к?реді. Жібек ?ыздарды? ішінде болмайды, ол к?шті? алдында, а? к?ймені? ішінде, ешкімге к?рінбей жеке кетіп барады екен. ?уып жеткен Т?легенге Жібек ж?зін к?рсетеді де, Т?леген – к?йеу, Жібек -?алы?ды? болып, біраз уа?ыт бірге болады.
?ыз Жібек – ?аза? хал?ыны? жыры, ?аза?ты? е? к?не м?раларыны? бірі, лиро-эпосты? дастандарыны? ішіндегі е? к?ркемі. «?ыз Жібек» жыры – а?ыз емес, тарихи о?и?а, кейіпкерлері ?мірде бол?ан адамдар. Жырды? негізгі кейіпкерлері – Т?леген мен Жібек бірін-бірі шын с?йген ?ашы?тар, біра? ?ке батасынан аттап кеткен Т?легенні? ?лімі мен Жібекті? ?ай?ылы та?дыры талай жанарлар?а жас ?йірілтпей ?оймайды. Жібек бейнесі – с?лулы? пен ?семдікті? символы, ?аза? хал?ыны? ма?танышы, рухани ескерткіш. “?ыз Жібек” жыры екі б?лімнен т?рады. Бірінші б?лімінде Т?легенні? Жібекке ?йленуі ??гімеленсе, екінші б?лімде Жібекті? Сансызбаймен ?осыл?аны баяндалады. Екі б?лім – екі о?и?аны жырлайды, біра? сюжет біреу: жігітті? ?йленуі. “?ыз Жібек” эпосын махаббат гимні деуді? ?бден ж?ні бар. Оны? на?ыз к?ркем туынды?а айналу процесі ж?ріп жат?ан кезде, я?ни ХVІ-ХVІІІ ?асырларда?ы ?аза? ?о?амында жеке басты?, сезімні? бостанды?ы, махаббат еркіндігі туралы м?селе м?ндай де?гейде ашы? айтыла бермеген, ескі рулы? заманны? неке мен отбасына ?атысты еже?абыл, ?алы?мал, к?п ?йел алу, ?ме?герлік сия?ты салттары ?стем бол?ан. Солай бола т?рса да, “?ыз Жібек” жырыны? шы?уы сол д?уірді? ?зінде-а? халы?ты? идеал туралы эстетикалы? пайым-т?сінігінде белгілі бір д?режеде ?згеріс бол?анын ай?а?тайды. Т?легенні? де, Жібекті? де ?зіне лайы? жар іздеуі, с?йіспеншілікпен ?йленуді к?здеуі – сол кезе?дегі жастарды? ойында, к?кірегінде ж?рген арманын, м??ын, тілегін а??артады. Жырды? ел арасында ке? тара?аныны? бір себебі осында болса керек.
ЖОСПАР:
1. ?ыз Жібек – адал махаббат жыры.
2. Жырды? образдар ж?йесі.
3. Жырда?ы ?аза? хал?ыны? т?рмыс-тіршілігі.
?аза? хал?ына ке?інен танымал к?ркем жырларды? бірі — «?ыз Жібек» жыры. ?аза? хал?ыны? салт-д?ст?рі мен ?дет-??рпын, д?ниеге к?з?арасын, ??ымын білдіретін ??геме. «?ыз Жібек» жыры, ??гімесі ?аза? хыл?ыны? сол кездегі к?шпелі салтын білдіреді, сондай салт, сондай д?ст?р орна?ан ?о?амда туып-?скен адамны? к?з?арасы ?андай екенін к?рсетеді. Ескі к?шпелі ?мірді? с?лу табысы деп ба?алау?а сай жырларды? бірі- «?ыз Жібек» екені даусыз. Жырды? халы? арасына ке? тара?ан да, аз тара?ан да н?с?алары бар. Біра? барлы? н?с?алары мен версияларына орта? бір сюжетті? бары аны?. Жырды? ?ыс?аша ??гімесі мынадай. Ертерек заманда Жа?албайлы деген елді? Базарбай деген байы болады. Оны? Т?леген, Сансызбай атты екі ?лы болады. Базарбай ас?ан байлы?ымен танымал болса да екі ?лына ?ыз айттырмайды, есейгенде ?ылы?ды?ты ?здері табады деп ойлайды. Т?леген ер жетіп, жігіт бол?ан со? ма?айда?ы елден ?зіне лайы? ?ыз іздеуді бастайды. Еш?андай с?лу ?намай ж?рген кезде, сондай бір алыс елде ?ыз Жібек деген с?лу бар екенін естиді. ?ызды? салтанаты мен келбетіні? ас?ан с?лу екендігін ж?не ол да ?зіне лайы? жігіт таппай ж?ргендігін естіп, ж?з жыл?ы айдап, ?ызды? елін іздеп кетеді. Арада к?п уа?ыт ?теді, с?лу ?ызы бар деген елдерге сый-сыйапат жасап, да??ын шы?арып ж?реді. Ая?ында ?ыз Жібекті? а?асы, а?ылшысы болып ж?рген ?аршы?а деген адам?а кез болады. ?аршы?а Т?легенді к?шіні? со?ынан ертіп, ?арындасын к?рсетпекші болады. К?ш бойынан талай с?луды к?реді. Жібек ?ыздарды? ішінде болмайды, ол к?шті? алдында, а? к?ймені? ішінде, ешкімге к?рінбей жеке кетіп барады екен. ?уып жеткен Т?легенге Жібек ж?зін к?рсетеді де, Т?леген – к?йеу, Жібек -?алы?ды? болып, біраз уа?ыт бірге болады.
?ыз Жібек – ?аза? хал?ыны? жыры, ?аза?ты? е? к?не м?раларыны? бірі, лиро-эпосты? дастандарыны? ішіндегі е? к?ркемі. «?ыз Жібек» жыры – а?ыз емес, тарихи о?и?а, кейіпкерлері ?мірде бол?ан адамдар. Жырды? негізгі кейіпкерлері – Т?леген мен Жібек бірін-бірі шын с?йген ?ашы?тар, біра? ?ке батасынан аттап кеткен Т?легенні? ?лімі мен Жібекті? ?ай?ылы та?дыры талай жанарлар?а жас ?йірілтпей ?оймайды. Жібек бейнесі – с?лулы? пен ?семдікті? символы, ?аза? хал?ыны? ма?танышы, рухани ескерткіш. “?ыз Жібек” жыры екі б?лімнен т?рады. Бірінші б?лімінде Т?легенні? Жібекке ?йленуі ??гімеленсе, екінші б?лімде Жібекті? Сансызбаймен ?осыл?аны баяндалады. Екі б?лім – екі о?и?аны жырлайды, біра? сюжет біреу: жігітті? ?йленуі. “?ыз Жібек” эпосын махаббат гимні деуді? ?бден ж?ні бар. Оны? на?ыз к?ркем туынды?а айналу процесі ж?ріп жат?ан кезде, я?ни ХVІ-ХVІІІ ?асырларда?ы ?аза? ?о?амында жеке басты?, сезімні? бостанды?ы, махаббат еркіндігі туралы м?селе м?ндай де?гейде ашы? айтыла бермеген, ескі рулы? заманны? неке мен отбасына ?атысты еже?абыл, ?алы?мал, к?п ?йел алу, ?ме?герлік сия?ты салттары ?стем бол?ан. Солай бола т?рса да, “?ыз Жібек” жырыны? шы?уы сол д?уірді? ?зінде-а? халы?ты? идеал туралы эстетикалы? пайым-т?сінігінде белгілі бір д?режеде ?згеріс бол?анын ай?а?тайды. Т?легенні? де, Жібекті? де ?зіне лайы? жар іздеуі, с?йіспеншілікпен ?йленуді к?здеуі – сол кезе?дегі жастарды? ойында, к?кірегінде ж?рген арманын, м??ын, тілегін а??артады. Жырды? ел арасында ке? тара?аныны? бір себебі осында болса керек.